تولد : 1596 تورن - فرانسه
فوت : 1650 هلند
((( چهار دستور آينده مرا بس است به شرط آن كه عزم دائم راسخ
كنم بر اينكه هرگز از رعايت آن ها تخلف نورزم.
نخست اينكه هيچ گاه هيچ چيز را حقيقت نپندارم جز آن كه درستي آن بر من بديهي
شود. يعني از شتابزدگي و سبق ذهني سخت بپرهيزم و چيزي را به تصديق نپذيرم مگر
آن كه در ذهنم چنان روشن و متمايز گردد كه جاي هيچ گونه شكي باقي نماند.
دوم آنكه هر يك از مشكلاتي را كه به مطالعه در مي آورم تا مي توانم و تا اندازه
اي كه براي تسهيل حل آن لازم است تقسيم به اجزا نمايم
سوم آن كه افكار خويش به ترتيب جاري سازم و از ساده ترين چيز ها كه علم به
آن ها آسانتر باشد آغاز كرده و كم كم به مركبات برسم و حتي براي اموري كه طبعا
تقدم و تاخر ندارد ترتب فرض كنم .
چهارم آن كه در هر مقام شماره امور و ساده كردن را چنان كامل نمايم و بازديد
مسائل را به اندازه كلي سازم كه مطمئن باشم چيزي فروگذار نشده است. )))
نقل از رساله گفتار در روش راه بردن عقل -- نوشته دكارت -- ترجمه محمد علي
فروغي
رنه دكارت رياضيدان و دانشمند بزرگ كه با كمك فرنسيس بيكن
فلسفه جديد را پي ريزي كرد. در لائه در تورن فرانسه به دنيا آمد. سالهاي كودكي
را در يك مدرسه مذهبي در لافلش از شهر هاي فرانسه به تحصيل پرداخت و در 16
سالگي در پاريس به آموختن هندسه مشغول شد و در آن جا با رياضيدانان بزرگ زمان
آشنا شد. پس از تحصيل رسمي وارد ارتش فرانسه شد ولي به زودي از ارتش كناره
گرفت و مدت چهارسال به كشورهاي سويس - هلند - آلمان - ايتاليا و دانمارك سفر
كرد و در اين مسافرتها با بزرگان دانش پيوند يافت. در سال 1628 در هلند ساكن
شد و در آنجا از مردم گسست و جز با فضلا و بزرگان با كسي معاشرت و مكاتبه نكرد
و سرانجام در همان كشور درگذشت.
از آثار علمي او :
1 - گفتار در روش راه بردن عقل : رساله بسيار مشهوري است كه درباره
روش علمي نوشته است.
2 - رساله ديوپتريك : در اين كتاب اكتشاف خود را درباره
انعكاس و انكسار نور توضيح داده و قوانين اين دو پديده را ذكر كرده است.
3 - رساله كائنات جو : در اين كتاب از جو زمين و پديده
هاي مربوط به شكست نور از جمله رنگين كمان بحث شده است.
4 - رساله هندسه : اين كتاب نخستين اثر در هندسه تحليلي
است.
5 - تفكرات در فلسفه اولي
6 - اصول فلسفه
7 - رساله در انفعالات انساني
8 - رساله در انسان و تشكيل جنين
دكارت آن بخش از آگاهي ها و دانش انسان را علم مي دانست كه مسلم باشد و با استدلال
به دست آيد و از اين رو رياضيات را نمونه كامل علوم مي شمرد و مي كوشيد تا روشهاي
رياضي را در كليه رشته هاي دانش بشري به كار برد. او روش فيلسوفاني را كه براي
اثبات يك موضوع به گفته ها و شنيده هاي اين و آن متوسل مي شوند كنار زد و بنا
را بر اين نهاد كه بايد در همه چيز شك كند تا مطمئن شود كه عملش تقليدي نيست.
دكارت مي گويد : ((( يك چيز هست كه در آن شك نتوان كرد و
آن اين كه شك مي كنم. چون شك مي كنم فكر دارم و مي انديشم. پس كسي هستم كه
مي انديشم))) و يا به عبارت معروف او (( مي انديشم - پس هستم )))