تندباد های عظیم کهکشانی

چاندرا و هابل تصويري تركيبي از بادهاي كهكشاني در قلب NGC 3079 آشكار كرده اند.

در تصور حيرت انگيزي كه با كمك تركيب دو تصوير نور مريي و پرتوهاي ايكس از كهكشان NGC 3079 به دست آمده است تندبادكهكشاني عظيمي آشكار شده است در اين تصوير نقاط آبي رنگ را تلسكوپ فضايي پرتوX چاندرا و نقاط قرمز و سبز را تلسكوپ فضايي هابل از اين ناحيه تهيه كرده است.

در اين تصور تركيبي، دو ستون از گازهاي داغ مشخص شده است كه در بخش مركزي اين تصوير ساختاري نعل اسبي شكل را ايجاد كرده اند. بخشي از اين گازها دمايي در حد 10 هزار درجه سلسيوس دارند در حاليكه بخش ديگر اين ستونهاي گازي تا 10 ميليون درجه سلسيوس ملتهب شده است. به نظر مي رسد اين ساختار نتيجه اي از وزش يك تند باد مهيب در مركز اين كهكشان باشد.اين تندباد عظيم حجمهاي عظيمي از گاز را از مركز اين كهكشان جدا كرده و در نتيجه حفره اي از گازهاي سرد در مركز اين ناحيه به وجود آمده است و گازهايي كه توسط اين تند باد از كهكشان جدا شده اند در طول اين شكاف به هم فشرده شده و دماي آنها افزايش يافته و در امتداد ساختاري رشته مانند متراكم شده و در نهايت اين ساختار نعل اسبي را تشكيل داده اند.

وسعت اين تند باد عظيم را مي توان در ناحيه سهمي شكل مركز تصوير مشاهده كرد.چنين تندباد هاي عظيمي، نظير آنچه در قلب اين كهكشان تفكيك شده است احتمالا ناشي از فعاليتهاي سياهچاله ابر پر جرم مركزي كهكشان و يا زنجيره اي از انفجارهاي ابر نواختري در اين ناحيه بوده است. بررسي اين ساختارها در تعيين سير تحول كهكشان بسيار مهم است چراكه اين تندبادها نقش مهمي در تولد ستارگان جوان و توزيع آنها در كهكشانها ايفا مي كنند و در همين حال به جداسازي عناصر سنگين و سبك و پراكندگي انها در نواحي مختلف كهكشان ياري مي دهند.

تصوير اخير نشان داد كه دانشمندان تا كنون در تخمين جرمي از گاز كه با كمك اين تندباد ها منتقل مي شده است، دچار اشتباه بوده و مقدار آن را بسيار كمتر از آنچه كه هست برآورد مي كرده اند.