مانیتور

صفحات نمايشگر كه " مانيتور " نيز ناميده مي شوند ، متداولترين دستگاه خروجي در كامپيوترهاي شخصي محسوب مي گردند. اغلب صفحات نمايشگر از CRT Cathod ray tube استفاده مي نمايند . كامپيوترهاي Laptops و ساير دستگاههاي محاسباتي قابل حمل ، از LCD Liquid Crystal display و يا LED Light-emiting diode استفاده مي نمايند. استفاده از مانيتورهاي LCD با توجه به مزاياي عمده آنان نظير : مصرف انرژي پايين بتدريج جايگزين مانيتورهاي CRT مي گردند.

زمانيكه قصد تهيه يك مانيتور را داشته باشيم ، پارامترهاي متفاوتي مطرح بوده كه مي بايست براي هر يك از آنها تصميم گيري كرد.

· تكنولوژي نمايش ( CRT و يا LCD و يا ... )

· تكنولوژي كابل ( VGA و DVI دو مدل رايج مي باشند )

· محدوده قابل مشاهده ( معمولا" قطر صفحه نمايشگر است )

· حداكثر ميزان وضوح تصوير (Resolution)

· Dot Pitch

· Refresh rate

· Color depth

· ميزان برق مصرفي

در ادامه هر يك از موارد فوق توضيح داده خواهد شد.

تكنولوژي نمايش

از سال 1970 كه اولين نمايشگر ها ( مانيتور هاي مبتني بر متن ) براي كامپيوتر هاي شخصي عرضه گرديند، تاكنون مدل هاي متفاوتي مطرح و عرضه شده است :

- شركت IBM در سال 1981 مانتيورهاي CGA)Color Graphic Adapte) را معرفي كرد. مانتيورهاي فوق قادر به نمايش چهار رنگ با وضوح تصوير 320 پيكسل افقي و 200 پيكسل عمودي مي باشند.

- شركت IBM در سال 1984 مانيتورهاي EGA)Enhanced Graphiv Adapter) را معرفي كرد. مانيتورهاي فوق قادر به نمايش شانزده رنگ و وضوح تصوير 350 * 640 بودند.

- شركت IBM در سال 1987 سيستم VGA)Video Graphiv Array) را معرفي كرد. مانيتورهاي فوق قادر به نمايش 256 رنگ و وضوح تصوير 600 * 800 بودند.

- شركت IBM در سال 1990 سيستم XGA)Extended Graphics Array) را معرفي كرد. سيستم فوق با وضوح تصوير 600*800 قادر به ارائه 8/ 16 ميليون رنگ و با وضوح تصوير 768 * 1024 قادر به نمايش 65536 رنگ است .

اغلب صفحات نمايشگر كه امروزه در سطح جهان عرضه مي گردند ، UXGA)Ultra Extended Graphics Array) استاندارد را حمايت مي نمايند. UXGA قادر به ارائه 8 / 16 ميليون رنگ با وضوح تصوير 1200 * 1600 پيكسل است .

يك آداپتور UXGA اطلاعات ديجيتالي ارسال شده توسط يك برنامه را اخذ و پس از ذخيره سازي آنها در حافظه ويدئوئي مربوطه ، با استفاده از يك تبديل كننده " ديجيتال به آنالوگ " آنها را بمنظور نمايش تبديل به سيگنال هاي آنالوگ خواهد نمود. پس از ايجاد سيگنال هاي آنالوگ ، اطلاعات مربوطه از طريق يك كابل VGA براي مانيتور ارسال خواهند شد.

همانگونه كه در شكل فوق مشاهده مي نمائيد ، يك كانكتور VGA از سه خط مجزا براي سيگنال هاي قرمز ، سبز و آبي واز دو خط ديگر براي ارسال سيگنال هاي افقي و عمودي استفاده مي نمايد. در تلويزيون تمام سيگنال هاي فوق در يك سيگنال مركب ويدئويي قرار مي گيرند. تفكيك سيگنال هاي فوق ، يكي از دلايل بالا بودن تعداد پيكسل هاي يك مانيتور نسبت به تلويزيون است . با توجه به اينكه آداپتورهاي VGA قابليت استفاده كامل از مانيتورهاي ديجيتال را ندارند ، اخيرا" يك استاندارد جديد با نام DVI)Digital Video Interface) ارائه شده است . در تكنولوژي VGA مي بايست سيگنال هاي ديجيتال در ابتدا تبديل به آنالوگ شده و در ادامه سيگنال هاي فوق براي مانيتور ارسال گردند .در تكنولوژي DVI ضرورتي به انجام اين كار نبوده وسيگنال هاي ديجيتال مستقيما" براي مانيتور ارسال خواهند شد. در صورتيكه از مانتيتورهاي DVI استفاده مي گردد ، مي بايست حتما" از كارت گرافيكي استفاده نمود كه تكنولوژي فوق را حمايت نمايد.

محدوده قابل مشاهده

دو پارامتر ( مقياس ) اندازه يك مانيتور را مشخص خواهد كرد : اندازه صفحه و ضريب نسبت . اكثر نمايشگرهاي كامپيوتر نظير تلويزيون داراي ضريب نسبت 3 : 4 مي باشند. اين بدان معني است كه نسبت پهنا به ارتفاع معادل 4 به 3 است . اندازه صفحه بر حسب اينچ اندازه گيري شده و معادل فطر نمايشگر است ( اندازه از يك گوشه صفحه تا گوشه ديگر بصورت قطري ) . 15 ، 17 و 21 اندازه هاي رايج براي نمايشگر ها است . اندازه نمايشگرهاي NoteBook اغلب كوچكتر بوده و داراي دامنه بين 12 تا 15 اينچ مي باشند. اندازه يك نمايشگر تاثير مستقيمي بر وضوح تصوير خواهد داشت . يك تصوير بر روي يك مانيتور 21 اينچ با وضوح تصوير 480 * 640 بخوبي مشاهده تصوير بر روي يك مانيتور 15 اينچ با همان وضوح تصوير نخواهد بود. با فرض يكسان بودن وضوح تصوير ، مشاهده يك تصوير بر روي يك مانتيتور با ابعاد كوچكتر نسبت به يك مانيتور با ابعاد بزرگتر ، كيفيت بالاتري را خواهد داشت.

حداكثر وضوح و دقت تصوير

دقت (Resolution) به تعداد پيكسل هاي نمايشگر اطلاق مي گردد. دقت تصوير توسط تعداد پيكسل ها در سطر وستون، مشخص مي گردد. مثلا" يك نمايشگر با دارابودن 1280 سطر و1024 ستون قادر به نمايش 1024 * 1280 پيكسل خواهد بود. كارت فوق دقت تصوير در سطوح پايين تر 768 * 1024 ، 600 * 800 و 480 * 640 را نيز حمايت مي نمايد.

Refresh rate نرخ باز خواني / باز نويسي

در مانيتورهاي با تكنولوژي CRT ، نرخ بازخواني / بازنويسي ، نشاندهنده تعداد دفعات نمايش ( رسم ) تصوير در يك ثانيه است. در صورتيكه مانيتور CRT شما داراي نرخ بازخواني / بازنويسي 72 هرتز باشد ، در هر ثانيه 72 مرتبه تمام پيكسل ها از بالا به پايين بازخواني / بازنويسي مجدد خواهند شد. نرخ فوق بسيار حائز اهميت بوده و هر اندازه كه نرخ فوق بيشتر باشد تصوير مناسبتري را شاهد خواهيم بود ( تصوير ي عاري از هر گونه لرزش ) در صورتيكه نرخ فوق بسيار پايين باشد باعث لرزش (Flickering) نوشته هاي موجود بر روي صفحه شده و بيماريهاي متفاوت چشم و سردرد هاي متوالي را در پي خواهد داشت .

عمق رنگ (Color Depth)

تعداد رنگ هائي كه يك مانتيتور مي تواند ارائه دهد از تركيب حالات متفاوت كارت گرافيك و قابليت رنگ در مانيتور ، بدست مي آيد. مثلا" كارتي كه مي تواند در حالت SVGA فعاليت نمايد ، قادر به نمايش 16777216 رنگ خواهد بود. كارت هاي فوق قادر به پردازش اعداد 24 بيتي تشريح كننده يك پيكسل مي باشند. تعداد بيت هاي استفاده شده براي تشريح يك پيكسل را " عمق بيت " مي نامند. در مواردي كه از 24 بيت براي تشريح يك پيكسل استفاده مي گردد ، براي هر يك از رنگ هاي اصلي ( قرمز ، سبز ، آبي) از هشت بيت استفاده مي گردد. عمق بيت را True color نيز مي گويند. در چنين مواردي امكان تولييد ده ميليون رنگ وجود خواهد داشت . يك كارت شانزده بيتي قادر به توليد 65536 رنگ خواهد بود. جدول زير تعداد رنگ توليد شده توسط بيت هاي متفاوت را نشان مي دهد.

همانگونه كه در آخرين سطر جدول فوق مشاهده مي گردد ، از 32 بيت استفاده شده است . مدل فوق اغلب توسط دوربين هاي ديجيتال ، انيميشن و بازيهاي ويدئويي استفاده مي گردد.

مصرف انرژي

ميزان مصرف انرژي در مانيتورها بستگي به تكنولوژي استفاده شده دارد. نمايشگرهاي با تكنولوژي CRT ، از 110 وات استفاده مي نمايند. مانيتورهاي با تكنولوژي LCD داراي مصرف انرژي به ميزان 30 تا 40 وات ، مي باشند. در يك كامپيوتر شخصي كه از يك مانيتور با تكنولوژي CRT استفاده مي نمايد ، 80 درصد ميزان مصرف انرژي سيستم متعلق به مانتيتور است ! . در زمان روشن بودن كامپيوتر ممكن است كاربران در اغلب زمان هاي مربوطه ، بصورت تعاملي با آن درگير نگردند ، دولت امريكا در سال 1992 برنامه Energy star را مطرح نمود. در چنين مواردي زمانييكه پس از مدت زماني عملا" از سيستم استفاده نگردد ، نمايش تصوير قطع مي گردد. وضعيت فوق تا زمانيكه كاربر موس را بحركت در نياورده و يا بر كليدي از صفحه كليد ضربه نزد ، همچنان ادامه خواهد يافت . بهرحال تكنولوژي فوق باعث صرفه جوئي زيادي در ميزان برق مصرفي ( منازل ، ادارت و ...) خواهد داشت .