آشنایی با اشعه فرابنفش (2)

در طول تاریخ آب و هوای زمین به طور متناوب در تغییر تدریجی و گاه ناگهانی بوده است به طوری که در دو میلیون سال گذشته در حدود 20 دوره یخبندان و همچنین خشکسالی‌های فراوانی در زمین رخ داده است. در آن زمان ما انسانها در بروز این تغییرات آب و هوایی هیچ نقشی نداشتیم اما امروزه در وقوع تغییرات اقلیمی و آب و هوایی برای خود جایگاه تاثیر گذاری را دست و پا کرده ایم.متاسفانه در سال‌های اخیر بر اثر فعالیتهای گسترده صنعتی ما انسانها دمای سطح زمین با افزایشی تدریجی اما تاثیرگذار مواجه شده و این موضوع بر تمامی فاکتورهای زیستی کره زمین تاثیر بسزایی داشته است.

در جهان امروز 88 درصد از نیازهای انرژی جهان از طریق سوختهای فسیلی بدست می‌آید که همین امر سبب به وجود آمدن مشکلات بسیار فراوان و البته پیچیده‌ای برای زیستمندان زمین شده است. در این بین تداوم فعالیت‌های صنعتی کشورهای توسعه یافته و همچنین پیشروی کشورهای در حال توسعه در زمینه تولید گازهای گلخانه‌ای موضوعی قابل تامل و اندیشه است.

ازن استراتوسفری در اثر واکنشهای جوی که کلرین، نیتروژن، برمین و اکسیدهای هیدروژن در آنها نقش کاتالیزور دارند در حال تخریب است. متاسفانه تنها دلیل تشکیل چنین واکنش‌هایی افزایش ورود مواد آلاینده به اتمسفر زمین است.

اشعه فرا بنفش محدوده‌ای از طیف نور خورشید است که پس از طی میلیونها کیلومتر از خورشید به سطح زمین می‌رسد. این قسمت از نور خورشید در محدوده بینایی ما انسان نبوده و نمی‌توانیم آن را ببینیم به همین علت به آن نور تاریک نیز می‌گویند.

مهمترین اثر مضر UV در چشم ها کوری برفی یا چشم جوشکاری است که اندرکنش التهابی کره چشم است که ساعت ها پس از تابش UV اتفاق افتاده و بسیار دردناک است و در واقع انعکاس شدید نور UV توسط برف این اثر را ایجاد می کند.

اثبات آثار طولانی مدت اشعه فرابنفش سخت تر است و کمتر ثبت شده اند، داده ها نشان می دهند که تابش آفتاب (معمولاً UV ) مستقیماً با ریسک بیماری pterygium)) ))رشد بیش از حد لایه خارجی مخاط، پشت قرنیه)( ارتباط دارد و شواهدی وجود دارد که تیرگی عدسی و آب مروارید به تابش UV بستگی دارد. تیرگی بخش جلویی عدسی چشم نیز با تابش حاد UV ایجاد می شود. ولی به هر حال تفاوت هایی بین آب مروارید و آسیب سطحی وجود دارد، کاتاراکت در مرکز عدسی و آسیب سطحی در حاشیه عدسی بوجود می آید.

پوست اولین و مهمترین ثبت کننده آثار تخریبی اشعه فرابنفش می باشد.حداقل 90% سرطانهای پوستی ناشی از تماس دراز مدت با اشعه فرابنفش است.درواقع اشعه فرابنفش با صدمه زدن به نسوج باعث بروز آفتاب سوختگی و سرطان پوست در انسانها می‌گردند، در این میان نقش لایه ازن در کاهش شدت پرتوهای UVB,UVA بسیار مهم و حائز اهمیت است.

این در حالی است که هر ساله با شروع فصل گرما ارتفاع خورشید در آسمان بیشتر شده و به همین علت پرتوهای عمودی تری به سطح زمین تابیده شده و انرژی جذب شده توسط زمین و اجسام افزایش می‌یابد.

با این اوصاف با توجه به اینکه چتر حفاظتی زمین (ازن) در سالهای اخیر نازک و نازکتر شده، زیستمندان زمین در مقابل اشعه‌های بحران ساز خورشید نیز بی دفاع شده‌اند .همچنین اشعه فرابنفش موجب بوجود آمدن چین و چروک پوست، لک قهوه ای و تیره، برنزه شدن ،خشکی پوست و نهایتاً پیری زودرس پوست می گردد.هر چند که قرار گرفتن در برابر آفتاب می تواند انرژی بخش و لذت بخش باشد). اما با آگاهی یافتن از عوارض اشعه فرابنفش خورشید بیشتر می توانیم خود را از اثرات ناخوشایند این تشعشعات حفظ نمائیم. بهترین راه مقابله با این آسیب ها، محدود کردن زمان تماس با آفتاب و محافظت از خود در برابر تابش نور خورشید است.

 قسمت اول

درقسمت بعد راه های حفاظت در برابرتاثیرات مضر اشعه فرابنفش را مطرح می کنیم.

منبع: تبیان