آیا تغییرات آب و هوایی بدتر از چیزی است که فکرش را می‌کنیم؟
مجله علمی ایلیاد – مقاله‌ی جدید منتشر شده توسط گروهی مشترک از محققان فرانسوی و سوئیسی نشان دهنده‌ی نوعی نقص در نحوه‌ی تخمین دمای اقیانوس‌ها در گذشته است. این اکتشاف ادعا می‌کند که در ۱۰۰ میلیون سال گذشته اقیانوس‌ها خنک‌تر از آن چیزی بوده‌اند که در سندها ثبت شده است. یعنی افزایش اخیر دمای اقیانوس‌ها می‌تواند بسیار قابل توجه بوده و هشداری کاملاً جدی باشد.
«آندرس میبوم» یکی از نویسندگان مقاله از دانشگاه لوزان سوئیس اظهار کرد: «اقیانوس‌ها ۷۰ درصد سیاره‌ی ما را تحت پوشش قرار می‌دهند. آن‌ها نقشی کلیدی در وضعیت آب و هوای زمین دارند. دانستن اینکه دمای اقیانوس‌ها چقدر در دوره‌های مختلف زمین‌شناسی تغییر کرده است، امری بسیار مهم است؛ به‌ویژه اگر درصدد حصول درکی کامل‌تر از چگونگی رفتار آن‌ها و پیش‌بینی دقیق‌تر پیامدهای تغییر آب و هوای فعلی باشیم.»
دانشمندان در طول چند دهه‌ی گذشته روش‌های بسیار پیشرفته‌ای را برای رصد و بررسی دمای اقیانوس‌های زمین طراحی کرده‌اند. تمامی ایستگاه‌ها، به‌خصوص شبکه‌ی جهانی ایستگاه نظارت موسوم به «آرگو»، همه روزه تصویری روشن‌تر از نقش تغییر آب و هوا در گرمایش اقیانوس‌های‌مان به‌دست می‌آید. دانشندان به‌منظور ارزیابی چگونگی تغییر دمای اقیانوس‌ها در طول میلیون‌ها سال، به اندازه‌گیری ایزوتوپ اکسیژن موجود در فسیل‌های دریایی کوچکی به نام «فورامینیفرا» می‌پردازند. عموماً فرض بر این بود که محتوای اکسیژن-۱۸ موجود در پوسته‌های کلسیمی با گذشت زمان تغییری نکرده و ثابت باقی می‌ماند. این اندازه‌گیری‌ها نشان می‌دهد که دمای اقیانوس‌های زمین در ۱۰۰ میلیون سال گذشته نسبت به امروز ۱۵ درجه‌ی سلسیوس گرم‌تر بود.
بر اساس ادعای مطالعه‌ی جدید، این شیوه‌ی اندازه‌گیری نادرست است و نشان می‌دهد که سطح اکسیژن-۱۸ موجود در فورامینیفرا با گذشت زمان تغییر پیدا کرد. دانشمندان این امر را با قرار دادن فسیل‌ها در معرض دماهای بالا در «آب دریایی مصنوعی» حاوی اکسیژن-۱۸ نشان دادند. آنان به واسطه‌ی تجزیه و تحلیل‌های شیمیایی دریافتند که اکسیژن-۱۸ می‌تواند ایزوتوپ را جذب کند.
«سیلوین برنارد» نویسنده‌ی ارشد مقاله بیان کرد: «قبلاً تصور می‌شد که فسیل‌ها از شرایط نگهداری عالی بهره‌مند بوده‌اند، ولی قرائن چیز دیگری را می‌گویند. یعنی ارزیابی‌های دیرینه‌شناسی دما تا به امروز اشتباه بوده‌اند.» بنا به ادعای دانشمندان، جابجایی دمای ۱۵ درجه‌ای قبلی که در بقایای فسیلی شناسایی شد، می‌تواند با فرآیندی موسوم به موازنه‌ی مجدد توضیح داده شود. این فرآیند به افزایش دمای ۳۰ درجه‌ای اشاره می‌کند که در طول رسوب‌گذاری به وقوع پیوست و باعث شد تا فورافینیمرا با آب محیط به موازنه مجدد بپردازد.
محققان در ادامه گفتند: «ما باید به‌طور دقیق این فرآیند موازنه مجدد را اندازه بگیریم که برای مدتی طولانی از آن صرف نظر شده است. ما برای این کار باید بر روی انواع دیگری از موجودات زنده دریایی کار کنیم تا به روشنی درک کنیم که چه اتفاقی در طول دوره‌های زمین‌شناسی در رسوبات به وقوع پیوست.»
پس از انجام شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای، گروه تحقیق اعلام کرد که ارزیابی‌های دیرینه‌شناسی دمای فعلی مقدار درستی را نشان نمی‌دهند و دمای اقیانوس‌ها در ۱۰۰ میلیون سال گذشته بسیار باثبات‌تر از عصر حاضر بوده است. قابل توجه‌ترین نکته‌ی پژوهش‌های ما این است که دمای در حال افزایش اقیانوس‌های ما بسیار نابه‌هنجار‌تر از آن چیزی است که تصور می‌شد. اگر دمای اقیانوس‌ها در طول ۱۰۰ میلیون سال گذشته از شرایطی پایدار و باثبات برخوردار بود، تقریباً در طول یک قرن گذشته ۱ درجه‌ی سانتی‌گراد به میزان دما افزوده شده است.
این مقاله در مجله‌ی Nature Communications منتشر شده است.
نوشته: ریچ هاریدی
ترجمه: منصور نقی‌لو - مجله علمی ایلیاد
ترجمه: منصور نقی‌لو - مجله علمی ایلیاد