کشف گونه ای جدید از انفجارهای ستاره ای
گروهی از منجمان موسسهٔ تکنولوژی کالیفرنیا (کَلتِک) اخیراً نوع جدیدی از ابرنواخترها را کشف کردهاند که ۱۰ مرتبه پرنورتر از انواع دیگر هستند و هیچ نشانی از هیدروژن در آنها دیده نمیشود.
آنها درخشان و آبی رنگ هستند اما کمی عجیب به نظر میرسند. در میان پرنورترین ابرنواخترهای جهان این نوع از ابرنواخترها به محققان کمک میکند تا درک بهتری از چگونگی شکل گرفتن ستارهها، کهکشانهای دور و جهان در روزهای نخست خود داشته باشند.
علاوه بر ۴ انفجاری که از این نوع ثبت شدهاند ۲ ابرنواختر شناخته شدهٔ دیگر، که منجمان در مورد ویژگیهای آنها گیج شده بودند، در این دستهٔ جدید قرار گرفتند.
روبرت کوییمبای، محقق فوقدکترای کلتک و مدیر اصلی پروژه، در سال ۲۰۰۷/ ۱۳۸۶ ابرنواختری را کشف کرد که ۱۰۰ میلیارد بار درخشانتر از خورشید و ۱۰ مرتبه درخشانتر از انواع دیگر ابرنواخترها بود. طیف این ابرنوختر، که ۲۰۰۵ap نام گرفت شبیه به هیچ یک از طیفهای ابرنواخترهای دیگر نبود. هیچ اثری از هیدروژن که معمولاً در بیشتر ابرنواخترها هست در طیف آن دیده نمیشد.
در همان زمان منجمان با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل ابرنواختر عجیبی را یافتند که SCP ۰۶F۶ نام گرفت. این ابرنواختر نیز طیف عجیبی داشت با وجود اینکه هیچ اثری از شباهت بین آن و ابرنواختر ۲۰۰۵ap دیده نشد.
کوییمبای و گروهش با استفاده از تلسکوپ ۲/۱ متری رصدخانهٔ پالومار ۴ ابرنواختر دیگر یافتند. پس از گرفتن طیف آنها با استفاده از تلسکوپ ۱۰ متری کِک در هاوایی، تلسکوپ ۱/۵ متری در پالومار و تلسکوپ ۲/۴ متری ویلیام هرشل در جزایر قناری، منجمان متوجه شدند که طیفهای این ۴ ابرنواختر بسیار عجیب و غیر عادی هستند.
کوییمبای متوجه شده بود که اگر کمی طیف ابرنواخترهای ۲۰۰۵ap و SCP ۰۶F۶ را انتقال دهد تقریبا به طیفهای ۴ ابرنواختر دیگر نزدیک میشوند و زمانی که طیفهای هر ۶ ابرنواختر در کنار هم قرار گرفت همه آنها کاملاً شبیه به هم بودند. طیفهایی آبی که با امواج درخشان فرابنفش میدرخشیدند.
این ابرنواخترها بسیار درخشان و داغاند. دمایی بین ۱۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰ درجه کلوین دارند، با سرعت ۱۰۰۰۰ کیلومتر در ثانیه گسترش مییابند و ۵۰ روز طول میکشد تا درخشندگی خود را از دست بدهند. اطلاعاتی که درمورد این ابرنواخترها به دست آمده در همین حد است و هیچ کس اطلاعات بیشتری ندارد.
نخستین مدل احتمالی که برای چنین درخشندگیای پیشنهاد شده این است که ستارهٔ تپندهای با جرم ۹۰ تا ۱۳۰ برابر جرم خورشید که پس از اتمام سوخت خود به شکل ابرنواختر منفجر شده است. این ستاره با تپشهایش پوستهٔ خود را خالی از هیدروژن کرده است و انفجار این پوسته را آنقدر داغ کرده است که اکنون ما ابرنواختر را به این درخشندگی میبینیم.
مدل دوم ستارهای است که به شکل ابرنواختر منفجر شده اما جرم متراکمی با میدان مغناطیسی بسیار قوی از خود به جا گذاشته است که به سرعت به دور خود میچرخد. میدان مغناطیسی و ذرات بارداری که فضا را پر میکنند بر هم متقابلاً اثر میگذارند و انرژی آزاد میشود. این انرژی مواد و ذراتی که از انفجار باقی ماندهاند را داغ میکند و همین میتواند درخشش این ابرنواخترها را توضیح دهد.
این ابرنواخترها در گروه کوچکی از میلیاردها ستاره هستند که به آنها کهکشانهای کوتوله میگویند. اگرچه از کهکشانهای میزبان خود صدها بار درخشانتر هستند، به منجمان این فرصت را میدهند تا با بررسی طیف آنها میزان گازهای میانستارهای که کهکشانها را پر کردهاند، بسنجند و ترکیبات هر کهکشان را مشخص کنند. علاوه بر این آنها مشخص میکنند ستارههایی که برای نخستین بار در جهان شکل گرفتهاند به چه شکل بودهاند.
کشف گونه ای جدید از انفجارهای ستاره ای
کشف گونه ای جدید از انفجارهای ستاره ای
Albert Einstein:
معادلات برای من مهمترند چرا که سیاست برای زمان حال است و یک معادله برای ابدیت...
معادلات برای من مهمترند چرا که سیاست برای زمان حال است و یک معادله برای ابدیت...
ساحل فیزیک : http://www.beach-physics.ir