عطارد اولين همسايه‌ي خورشيد و نزديك‌‌ترين سياره به خورشيد مي‌باشد. عطارد بعد از پلوتون كوچك‌ترين سياره‌ي منظومه‌ي شمسي است. فاصله‌ي اين سياره تا خورشيد متوسط برابر 58 ميليون كيلوم‌تر مي‌باشد و تقريباً كاملاً كروي شكل است.
رصد كردن اين سياره كمي مشكل است. به‌ترين حالت براي رصد كردن عطارد در هنگام غروب خورشيد در غرب و يا هنگام طلوع خورشيد در شرق است. هر 88 روز يك بار به دور خورشيد مي‌چرخد ولي چرخشش به دور خود بسيار آهسته انجام مي‌گيرد و اين كار هر 59 روز يكدفعه انجام مي‌شود. از اين رو آن قسمتي از عطارد كه رو به خورشيد مي‌باشد دمايي برابر 430 درجه‌ي سليسيوس دارد و آن قسمتش كه رو به تاريكي است 170- درجه‌ي سليسيوس اختلاف دمايي دارد. امّا با وجود آن كه به خورشيد بسيار نزديك است، امّا در حدود 6 تا 9 درصد نور جذب شده‌ي خورشيد را بازتاب مي‌كند. قطر آن در استوا 4878 كيلوم‌تر مي‌باشد و داراي چگالي 43/5 مي‌باشد. (بعد از زمين، دومين سياره‌ي چگالنده است) به خاطر چگالي به اين زيادي نسبت به جثه‌ي كوچكش شبيه يك گوي سيماني است. عطارد داراي پوسته‌اي ساده و سبك دارد ولي هسته‌اي بسيار ضخيم و سنگين را دارا مي‌باشد. پوسته‌ي عطارد احتمالاً از سنگ‌هاي سيليكات‌هاي سبك است، ولي هسته‌ي آن و يا به عبارتي قسمت داخلي آن از آهني كه فلزي سنگين است مي‌باشد. دانشمندان احتمال مي‌دهند كه در دوران‌هاي پيدايش منظومه‌ي شمسي، زماني كه سيارك‌هاي سنگي بزرگي در نواحي دروني منظومه‌ي شمسي سرگردان بودند در عطارد به صورت بمباران ريزش كردند و حتي قسمت فوقاني عطارد به خاطر چنين برخوردي از آن جدا شده است. نيروي جاذبه در عطارد بسيار كم است و در حدود يك سوم جاذبه‌ي زمين مي‌باشد. اگر شخصي در زمين داراي نه كيلوگرم وزن مي‌باشد، در عطارد داراي 3 كيلوگرم وزن خواهد بود.
نام ديگر سياره‌ي عطارد سياره‌ي «تيزپا» مي‌باشد. به خاطر اين كه جابه‌جايي آن در آسمان از شرق به غرب و از غرب به شرق بسيار سريع است، مردمان مصر و هند و يونان آن‌ها را به دو جسم سماوي متفاوت مي‌دانستند. آن‌ها تصور مي‌كردند كه يكي از آن‌ها ستاره‌ي صبحگاهي (در هنگام طلوع خورشيد) و ديگري ستاره‌ي شامگاهي (در هنگام غروب خورشيد) مي‌باشد. آن‌ها ستاره‌ي صبحگاهي خود را «آپولون» و ستاره‌ي شامگاهي را «هِرِس» مي‌ناميدند.
فيثاغورث در قرن ششم قبل از ميلاد، احتمالاً اين موضوع را كه هر دوي آن‌ها بايد يك جرم سماوي باشند را مي‌دانسته است. اخترشناسان روم اين پديده را كاملاً مي‌دانستند و آن را «مِركوري» مي‌ناميدند.
طبق يافته‌هاي ماهواره‌ي ارسال شده‌ي مارينر 10 در سال 1973 سياره‌ي عطارد فاقد قمر مي‌باشد، همچنين از عكس‌هاي ارسالي آن وجود گودال‌ها و درّه‌هاي فراواني نشان دهنده‌ي برخورد سيارك‌ها و يا ساير اجرام كيهاني است به وضوح ديده مي‌شود. همچنين ذرّات ريز متخلخل هم در آن ديده مي‌شود. از اين رو به خاطر وجود گودال‌هاي فراوان آن شبيه به ماه است.
جو عطارد بسيار رقيق است و سرشار از هليوم مي‌باشد. البته موادّي چون سديم، اكسيژن، پتاسيم و هيدروژن وجود دارد. البته به خاطر فشار جو آن كه مليياردها بار كم‌‌تر از فشار جو زمين است، احتمال وجود اين مواد كمي با ترديد روبه‌رو است.
جالب است بدانيد كه حفره‌هاي شناخته شده بر روي عطارد همگي داراي اسم هستند. در ابتدا قرار بود كه نام حيوانات و گياهان روي آن‌ها گذاشته شود ولي با اين موضوع به شدّت مخالفت شد و اكنون نام شخصيت‌هاي بزرگ بر آن گذارده مي‌شود. سياره‌ي عطارد هر چند گاهي بين زمين و خورشيد قرار مي‌گيرد كه به آن حالت «گذار» گويند.
زمين در هر سال كه 365 روز طول مي‌كشد يك دور كامل به دور خورشيد مي‌زند. اين در حالي است كه سياره‌ي عطارد در اين مدّت زماني 4 بار خورشيد را در مدار خودش دور مي‌زند، ولي علّت آن كه چرا ما نمي‌توانيم شاهد اين نور باشيم به خاطر اين است كه مدارهاي عطارد و زمين بر يكديگر منطبق‌اند ولي مدار عطارد نسبت به زمين در دايره‌البروج داراي 7 درجه انحراف است. در يك قرن در حدود 13 بار گذار وجود دارد كه در اصطلاح نجومي به مقارنه در مقابل خورشيد نيز مشهور است.
براي رصد كردن عطارد با چشم غيرمسلح آن همانند ستاره‌اي پرنور‌تر از هر ستاره به غير از خورشيد مي‌باشد.
همچنين براي رصد كردن آن با تلسكوپ همانند شيء سفيدي مي‌ماند و تعداد زيادي علائم سطحي خاكس‌تري رنگ در آن ديده مي‌شود. همچنين دهانه‌ي سطح عطارد كه به قطر 1300 كيلوم‌تر است حوضچه‌ي كالوردين ناميده مي‌شود.
عطارد
-
امیرنظام امیری
نام: امیرنظام امیری
عضویت : پنج‌شنبه ۱۳۹۱/۱/۱۷ - ۲۳:۵۲
پست: 19-
سپاس: 14
- جنسیت: