Q2w2hddjjb نوشته شده:Polaris1 نوشته شده:با سلام
این موضوع رو نمی تونم هضم کنم که اصل عدم قطعیت به معنای ناتوانی ناظردر اندازه گیری همزمان دقیق کمیت های خاصی از سیستم نیست بلکه به خاطر طبیعت وذات خود سیستم است
ممنون می شم اگه منو در درک این موضوع کمک کنید
سلام
مکانیک کوانتومی را بدون توجه به بحث های فلسفی پیرامون آن نمی توان خوب درک کرد .پیرامون اصل عدم قطعیت هم بحث های زیادی شده. من خلاصه ای از آنها را برای شما بنویسم.
اصل عدم قطعیت همانطور که میدانید , میگوید دو کمیت p و q را نمی توان هم زمان با دقتی بیشتر از آنچه این اصل میگوید اندازه گرفت .
اولین استدلالی که در تایید این مطلب ارائه شد این بود که «اندازه گیری q باعث بروز یک اختلال غیرقابل پیش بینی و غیر قابل کنترل بروی اندازه حرکت p میشود و برعکس .» هایزنبرگ این را ( که به تعبیر اختلالی روابط عدم قطعیت موسوم است و در غالب کتابهای درسی پذیرفته شده) برای اولین بار در مقاله ی مشهورش در 1927 بیان کرد .
ولی آزمایش ذهنی EPR ( که از سوی اینشتین , پودولسکی و روزن مطرح شد) نشان داد که می توان یک کمیت قابل مشاهده را به ذره نسبت داد , بدون اینکه اختلالی در آن ایجاد شود .در واقع در این آزمایش اندازه حرکت یک ذره بطور غیر مستقیم و بدون آنکه ذره مختل شود استنتاج میشود.
یکی از تعابیر دیگر که آقای سیدیان هم مطرح کردند , این است که مکان و اندازه حرکت ذره بطور هم زمان قابل تعریف نیست.چون یک تابع موج با طول موج j مشخص (که بنابه رابطه ی P=h/j دارای اندازه حرکت P مشخص است) گسترش فضایی زیادی دارد و بالعکس یک تابع موج که به ناحیه ی کوچکی از فضا محدود است (جایگزیده تر و دارای مکان q مشخص تر است) باید تعداد زیادی طول موج در ترکیب فوریه ای خود داشته باشد. در نتیجه داشتن مکان مشخص و اندازه حرکت مشخص بطور هم زمان ممکن نیست .
ولی این استدلال هم مبتنی بر قبول هم ارزی ذره با بسته موج یا به عبارتی قبول این است که تابع موج توصیف کاملی از ذره بدست میدهد. اما مشکل قبول این هم ارزی را می توان با یک مثال فهمید : ذره ای به آینه ی نیمه شفاف می تابد که در دو طرف آن آشکار سازهایی قرار دارد . ذره یا منعکس میشود یا عبور میکند ولی تابع موج هم رد میشود و هم منعکس می گردد!
تعبیر سوم که از آن بور است میگوید مکان و مومنتوم همزمان قابل اندازه گیری نیستند چون برای اندازه گیری هریک از آنها تدارکات تجربی متفاوتی لازم است و این تدارکات غیرقابل جمع هستند. و این اشتباه است که به اشیاء کوانتومی خواصی نظیر اندازه حرکت و ... مستقل از مشاهده نسبت بدهیم , چنانکه گویا این خواص وجود دارند چه ما آنها را مشاهده بکنیم چه نکنیم.(در واقع این تعبیر پوزیتویستی تصور مردم از واقعیت مستقل از مشاهده را منسوخ می داند ) یعنی این مشاهده است که باعث میشود یک شی کوانتومی یک مقدار از کمیتی را به خود بگیرد.
تعبیر دیگری هم هست که میگوید عدم قطعیت معرف جهل ما در سطح کوانتومی نسبت به متغیرهایی است که فعلاً به آنها دسترسی نداریم و از نظر ما پنهان اند (متغیرهای پنهان) . در 1932 فون نویمان با قضیه ای ادعا کرد نمی توان نظریه ای با متغیرهای نها ساخت که با همه ی پیش بینی های مکانیک کوانتومی یکی باشد ولی در 1952 بوهم چنین نظریه ای ساخت که در تمامی موارد تجربی با مکانیک کوانتومی مطابقت داشت و جان بل نشان داد که ساخت نظریه های متغیرپنهان غیر موضعی مشکلی ندارد.
اینها تعابیر غیرآماری از عدم قطعیت بودند .اما تعبیر آماری مکانیک کوانتومی میگوید که تابع موج , توصیفی از یک مجموعه از سیستم های یکسان تهیه شده (آنسامبل ) است , نه یک سیستم منفرد. این تعبیریست که افرادی مثل اینشتین , بورن و پوپر از آن حمایت کرده اند.اینها معتقدند مکانیک کوانتومی یک نظریه ی آماری است زیر مسائلی که میخواهد حل کند (مثلاً تعیین شدت خطوط طیفی) مسائلی آماریست .بنابرین عدم قطعیت هایی که در اصل عدم قطعیت آمده در واقع همان واریانس (مجذور انحراف از میانگین ) یک کمیت هستند.
سلام
بایسته است حین نقل قول گرفتن از یک کتاب، نامی از کتاب و مولف آن نیز در قالب منبع ببریم.
که نه حقی از نویسنده ضایع شود و هم کاربران با کتاب مورد نظر آشنایی پیدا کنند.
(که بی شک کتاب ارزشمندی است)
متن بالا از کتاب تحلیلی از دیدگاه های فلسفی فیزیکدانان معاصر - مولف: دکتر مهدی گلشنی، مدیر گروه فلسفه علم دانشگاه شریف، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
پاینده باشید.