تلسکوپى در جنوبگان

پوريا ناظمى

به ادعاى طراحان تلسكوپ جنوبگان اين تلسكوپ 16 مترى خواهد توانست به رقابت با هابل برخيزد. گروهى از دانشمندان و محققان رصدخانه آنگلو_ استراليا در نزديكى سيدنى ادعا كرده اند كه با صرف هزينه اندكى (نسبت به هزينه هابل) قادر به ساخت تلسكوپى 16 مترى خواهند بود كه قابل رقابت با توانايى تلسكوپ فضايى هابل است.

بنابر گزارشى كه در شماره اخير نشريه نيچر منتشر شد تحقيقات اين گروه نشان از آن دارد كه سايت گنبد C «كه در قلمرو استراليايى جنوبگان قرار دارد بهترين موقعيت را براى رصد آسمان در ناحيه فروسرخ و مريى طيف در بين نقاط مختلف زمين دارد. دكتر ويل ساندرز از رصدخانه آنگلو_ استراليا در اين باره معتقد است شرايط اين ناحيه به گونه اى است كه تلسكوپ هاى زمينى قادر به رقابت با تلسكوپ هاى فضايى خواهند شد. طراحى و ساخت اين تلسكوپ به هيچ تلسكوپ ديگرى شبيه نخواهد بود و بر اساس طرح براى ساخت آن از ابزارهاى ويژه اى استفاده شده كه بتواند دماى پايين و خشكى فوق العاده هواى جنوبگان را تحمل كند.

دكتر ساندرز معتقد است طرح وى تنها يك پنجم طرح تلسكوپ هاى با ابعاد مشابه هزينه در بر خواهد داشت. در حال حاضر برآورد هزينه تلسكوپ هاى بزرگ (در كلاس 30 تا 100 متر) در حدود 700 ميليون دلار هزينه و تلسكوپ فضايى هابل بيش از 2/2 ميليارد دلار هزينه به خود اختصاص داده است. طراح اين طرح معتقد است با صرف هزينه اى بسيار اندك نسبت به اعداد فوق مى توان تلسكوپى در قطب ساخت كه توانايى بالاترى نسبت به آنها از خود نشان دهد و دنياى اخترشناسى را به ابزار نيرومند و ارزانى مجهز سازد. بحث ها بر سر نظريه دكتر ساندرز ادامه دارد و متخصصان مشغول بررسى طرح وى هستند.

شايد در آينده اى نزديك اعماق سرزمين پنگوئن ها نيز همچون قلل موناكى شاهد رشد قارچ گونه تلسكوپ هاى نسل جديد شود.