نوترینو و جایزه نوبل

جایزه فیزیک نوبل نصیب اخترشناسان شد
سه اخترشناس که شیوه های نوینی برای مطالعه کهکشان ها و ستارگان خلق کرده اند، برای دریافت جایزه نوبل فیزیک سال 2002 برگزیده شدند.
ریموند دیویس" آمریکایی و "ماساتوشی کوشیبا" ژاپنی نیمی از جایزه ده میلیون کرونی و "ریکاردو جیاکونی" ایتالیایی نیم دیگر جایزه را دریافت خواهند کرد.
ریموند دیویس از دانشگاه پنسیلوانیا در آمریکا و ماساتوشی کوشیبا از دانشگاه توکیو در ژاپن، ذرات ریزی را ردیابی کرده اند که "نوترینو" خوانده می شود و منشأ آن داخل و خارج منظومه شمسی است.

این یافته ها در کنار تجارب بعدی پژوهشگران امکان تأیید علمی نظریه های قدیمی درباره واکنش های اتمی در دل خورشید را فراهم آورده است.
ریکاردو جیاکونی که در شهر واشنگتن پایتخت آمریکا به کار پژوهشی اشتغال دارد دستگاه هایی اختراع کرده است که می توان با آنها اشعه ایکس را از خارج منظومه شمسی ردیابی کرد.
فرهنگستان سلطنتی علوم سوئد در بیانیه خود نوشته است: "برندگان نوبل سال جاری در رشته فیزیک با استفاده از این کوچکترین عناصر جهان، درک ما را از بزرگ ترین عناصر آن یعنی خورشید، ستارگان، کهکشان ها و ابرنواخترها (سوپرنواها) افزایش داده اند."

"دانش تازه طرز نگرش ما را به جهان تغییر داده است."
ابرنواختر نوعی انفجار نادر و عظیم ستاره ای است که در اثر آن بخش اعظم مواد ستاره به انرژی بدل شده و نور کم دوام اما بی نهایت درخشانی تولید می کند.

کشف نوترینو
احتمال وجود ذره ای به نام نوترینو نخستین بار در اوایل دهه 1930 پیش بینی شد، اما 25 سال طول کشید تا وجود آن اثبات شود.

این ذره در جریان واکنش های همجوشی هسته ای (فیوژن) در دل ستارگانی مانند خورشید، که در آن هیدروژن به هلیوم تبدیل می شود، تشکیل می شود.

نوترینو ذره ای شبح وار، بدون هیچ نوع بار الکتریکی و دارای جرمی بسیار ناچیز است که می تواند بدون بجا گذاشتن هیچ گونه ردی از دل میلیون ها کیلومتر ماده رد شود.با این حال ریموند دیویس موفق شده است با کمک دستگاهی ششصد تنی مجموعا دوهزار ذره نوترینو را شناسایی کند که از خورشید ساطع شده بودند.
این دستاورد ثابت کرد در هسته خورشید همجوشی هسته ای در جریان است.
ماساتوشی کوشیبا موفق شد ضمن تکرار این آزمایش ثابت کند که منشأ واقعی نوترینوها خورشید است.او سپس با تعمیم این آزمایشها در سال 1987 توانست تعداد کمی نوترینو را ردیابی کند که از انفجار ابرنواختری در اعماق فضا ساطع شده بودند.

اکنون این شیوه ها باعث پیدایش رشته تازه ای در علم نجوم شده است که برای مطالعه اجرام بی نهایت دوردست به کار می رود.

ردیاب اشعه ایکس

ریکاردو جیاکونی با کمک اشعه ایکس که تصاویر خارق العاده ای از کیهان فراهم می کند راه را برای پیشرفت تحقیقات نجومی هموار کرده است.

کلیه ستارگان از جمله خورشید تشعشعاتی با طول موج های گوناگون، از جمله اشعه ایکس ساطع می کنند.
اشعه ایکس کیهانی از جو زمین عبور نمی کند، اما جیاکونی با قرار دادن ابزار و تجهیزاتی در فضا موفق شده است برای نخستین بار منبعی از اشعه ایکس را در خارج از منظومه شمسی ردیابی کند.

اکنون گمان می رود برخی از منابع اشعه ایکس کیهانی که او ردیابی کرده است حاوی سیاهچاله باشند. سیاهچاله شیئی با جرم بی نهایت اما حجم ناچیز است که حتی نور قدرت گریز از جاذبه آن را ندارد.
در حال حاضر دو تلسکوپ اشعه ایکس مهم به نام های چاندرا و نیوتون در مدار زمین گردش می کنند.
 منبع : cph-theory.persiangig.com

ارسال شده توسط بهزاد طهماسب زاده