رمزگشایی از ژنوم قهوه!
مجله علمی ایلیاد - یک تیم بین‌المللی از دانشمندان علم ژنتیک به رهبری دانشگاه کالیفرنیا، اولین توالی ژنوم قهوه‌ی عربیکا (عربی) را به صورت عمومی منتشر کردند. در سال ۲۰۱۴ محققین به رهبری دکتر فیلیپ لاشرمس، از مؤسسه‌ی تحقیقات برای توسعه‌ی فرانسه، نمونه‌ی با کیفیتی از ژنوم قهوه‌ی Robusta که عموماً به‌عنوان قهوه‌ی canephora شناخته می‌شود را تولید کردند.
تا کنون توالی ژنوم قهوه‌ی عربیکا که دارای ارزش بالاتر و ژنتیک پیچیده‌تری است، به صورت عمومی منتشر نشده بود. دکتر جوان مدرانو، همکار تیم تحقیقاتی از دانشگاه کالیفرنیا می‌گوید: «توالی ژنوم جدید برای قهوه‌ی عربیکا حاوی اطلاعات حساسی برای تولید انواع قهوه‌هایی است که می‌توانند برای بیماری‌های مختلفی مفید باشند و بتوان این قهوه‌ها را با شرایط آب و هوایی متفاوت انطباق داد و از این طریق بر صنعت تولید قهوه‌ی جهان در سه دهه‌ی آینده تأثیر گذاشت. ما امید داریم که توالی یافته شده برای قهوه‌ی عربیکا برای همه‌ی کسانی که درگیر صنعت قهوه هستند، از کشاورزان مشغول به تولید قهوه گرفته که در معرض بیماری‌های مرتبط با برگ‌های درخت قهوه هستند تا افرادی که در فرآوری قهوه نقش دارند و همچنین مصرف‌کنندگان قهوه، مفید واقع شود.»
توالی ژنوم یافته شده از یک نوع ویژه به نام گیشا اقتباس شده است. محققین می‌گویند: «منشأ گیشا از کوه‌های Maji و Goldija در ایالات غربی اتیوپی، نزدیک شهر گیشا است که به داشتن عطر و بوی خاص مشهور است.» آنها می‌گویند: «قهوه معمولاً در همه‌ی سرزمین‌های با عرض جغرافیایی کمتر از ۲۵ درجه و تحت شرایط خاص خاک اسیدی، دمای هوای گرم و رطوبت بالا رشد می‌کند. در شش سال گذشته، گیشا در نزدیکی سانتاباربارا که دارای عرض جغرافیایی ۱۹ درجه است به خوبی رشد کرده است.»
دکتر مدرانو و همکارانش داده‌های ژنتیکی از نمونه‌های DNA و RNA قهوه را از بافت‌های مختلف و مراحل مختلف رشد از ۲۳ نمونه قهوه‌ی گیشا جمع‌آوری کردند. آنها می‌گویند: «اکنون ما نمونه‌های مختلف و متوالی از مراحل مختلف رشد این گونه را در دسترس داریم. نمونه‌های RNA از بافت‌های مختلف و مراحل مختلف رشد، جمع‌آوری شده و به صورت متوالی بررسی شده است تا در ترکیب با روش‌های خاص آزمایشگاهی پیش‌بینی‌های مدل ژنتیکی را دقیق‌تر کند.»
تیم تحقیقاتی تخمین زده است که گیشا دارای ژنومی است که دارای ۱.۹ میلیارد جفت پایه است؛ یعنی حدود یک سوم تعدادی که در ژنوم انسان وجود دارد. در این مطالعه از ترکیب آخرین تکنولوژی‌ها برای یافتن توالی ژنوم استفاده شده است و محققین توانسته‌اند وجود حدود ۷۰.۸۳۰ ژن را پیش‌بینی کنند. در ادامه نویسندگان مقاله بر روی شناسایی ژن و مسیر مولکولی که در کیفیت قهوه تأثیر دارد متمرکز خواهند شد و امید دارند بدین طریق بتوانند درک بهتری از ترکیب عطر و بوی قهوه‌ی گیشا بدست آورند.
نوشته: آلن وَن دینزه
ترجمه: مجله علمی ایلیاد