مشاهده‌ی سیاهچاله‌های غول‌پیکر با رصد عروس‌دریایی
مجله علمی ایلیاد - گروهی تحقیقاتی بین‌المللی به رهبری دکتر «بيانکا پوگيانتى» از رصدخانه‌ی اخترشناسى پادوا از ابزار MUSE در تلسکوپ بسیار بزرگ ESO برای مطالعه‌ی چگونگی جدا کردن گاز از کهکشان‌های عروس‌دریایی استفاده کرده است؛ این کهکشان‌ها بازوهای طویلی از مواد دارند که چند هزار سال نوری گستردگی دارند. کهکشان‌های عروس‌دریایی فقط در خوشه‌های کهکشان یافت می‌شوند و بسیار نادر هستند؛ تاکنون فقط بیش از ۴۰۰ کهکشان عروس‌دریایی احتمالی یافت شده است.
بازوهای این کهکشان‌ها در اثر فرآیندی در خوشه‌های کهکشانی ایجاد شده‌اند. جاذبه‌ی گرانشى متقابل آن‌ها باعث می‌شود تا کهکشان‌ها با سرعت زیادی به درون خوشه‌های کهکشانی بیافتند؛ کهکشان‌ها در اینجا با گاز چگال و داغى مواجه می‌شوند که همانند طوفانی سهمگین عمل کرده و گازها را به خارج از قرص کهکشان می‌راند.
شش نمونه از مجموع هفت کهکشان عروس‌دریایی مشاهده شده توسط دکتر پوگيانتى و همکاران دارای سیاهچاله‌ی غول‌پیکر در هسته‌ی مرکزی خود هستند که از گازهای پیرامون تغذیه می‌کند. دکتر پوگيانتى خاطر نشان کرد: «این ارتباط قوی میان فرآیند عاری‌سازی فشار و سیاهچاله‌های فعال پیش‌بینی نشده و قبلاً هم گزارشی از آن صورت نگرفته بود. به‌نظر می‌رسد سياهچاله‌ی مرکزی از گازهایى تغذیه می‌کند که به مرکز کهکشان می‌رسند.»
یکی از سؤالات دیرین این است که چرا فقط کسر کوچکی از سیاهچاله‌های غول‌پیکر در هسته‌ی کهکشان‌ها فعال هستند. سیاهچاله‌های غول‌پیکر تقریباً در همه‌ی کهکشان‌ها وجود دارند؛ پس چرا تعداد اندکی از آن‌ها ماده را جذب کرده و به روشنی می‌درخشند؟
دکتر «یارا جافه» محققی از رصدخانه اخترشناسى ESO بیان کرد: «مشاهده‌های MUSE ساز و کار جدیدی را برای کشیده شدن گاز به سمت حاشیه‌ی سیاهچاله عرضه می‌کند. این نتیجه حائز اهمیت است، زیرا قطعه‌ی جدیدی از پازل را فراهم می‌کند و بینش تازه‌ای از ارتباط میان سیاهچاله‌های غول‌پیکر و کهکشان‌های میزبان آن‌ها به‌دست می‌دهد.»
دکتر پوگيانتى افزود: «یکی از معماهای طولانی در حوزه‌ی اخترشناسى، درک این مسئله بوده است که کهکشان‌ها چگونه شکل گرفته و در کیهانِ در حال انبساط و تکامل، دچار تغییر می‌شوند. کهکشان‌های عروس‌دریایی کلیدی برای درک تکامل کهکشان‌ها هستند، چرا که آن‌ها در مرکز تحولی عظیم مورد رصد قرار گرفته‌اند.»
این مقاله در ۱۷ آگوست سال ۲۰۱۷ در مجله‌ی Nature منتشر شد.
نوشته: SciNews
ترجمه: منصور نقی‌لو - مجله علمی ایلیاد
ترجمه: منصور نقی‌لو - مجله علمی ایلیاد