فرود کاوشگر جدید ناسا در مریخ را به‌طور زنده ببینید.
مجله علمی ایلیاد – شامگاه دوشنبه و بامداد روز سه‌شنبه، ۵ و ۶ آذر ماه ۱۳۹۷، تاریخی است که همه‌ی طرفداران ماموریت‌های فضایی، به‌خصوص ماموریت‌های مریخ در جهان، مشتاقانه فرود کاوشگری جدید به‌نام «اینسایت» را بر روی مریخ تماشا می‌کنند. اما هیجان این ماموریت برای دانشمندان ناسا، واقعی‌تر است؛ چرا که این تازه شروعی برای آن‌ها محسوب می‌شود.
دلیل این هیجان، این است که پروژه‌ی ۸۵۰ میلیون دلاری اینسایت، دارای یک رشته ماموریت بلند‌پروازانه علمی است که در طول حضور ۲ ساله‌ی خود بر روی مریخ، برنامه‌ریزی شده و وظایفی را انجام خواهد داد. تا به امروز ماموریت‌های زیادی از قبیل مدارگردها، مریخ‌نشین‌ها و مریخ‌نوردها خود را به مریخ رسانده‌اند و اکتشافات زیادی را رقم زده‌اند و شناخت ما از مریخ را متحول کرده‌اند؛ اما پروژه‌ی اینسایت، تفاوتی خیره‌کننده دارد. قرار است این مریخ‌نشین جدید، با استفاده از ابزار لرزه‌نگاری، سطح‌شناسی و حرارتی، مطالعاتی را از زیر سطح مریخ انجام دهد.
سه ابزار اصلی اینسایت، گروه تحقیق را برای حل راز و رمزهای زیرسطحی مریخ کمک می‌کنند؛ ابزاری که با دقتی بی‌همتا در ماموریت‌های سابق، اکتشافات جدیدی را رقم می‌زند. این باعث می‌شود تا ماموریت اینسایت، امکان حیات‌پذیری در مریخ را به‌طور عمیق‌تر بررسی کند و تکمیل‌کننده‌ی یافته‌های مریخ‌نورد کنجکاوی در گذشته و مریخ‌نورد ۲۰۲۰ در آینده باشد.
ماموریت مریخ‌نشین اینسایت، دارای سه بخش اصلی است. اولین بخش آن، مربوط به حسگرهای محوری و مجموعه حسگرهای محیطی است که بر روی این کاوشگر نصب شده است. احتمالاً شما با ساز و کار لرزه‌نگاری در زمین آشنا هستید، اینسایت نیز می‌خواهد کار مشابهی را در مریخ انجام دهد. ابزارها بر روی زمین، با ایجاد شبکه‌ای از حسگرها، منشاء هر زمین‌لرزه‌ای را در بخش خاصی از زمین، تشخیص می‌دهند. اما حسگرهای اینسایت، می‌تواند منشاء مریخ‌لرزه‌ها را در سراسر سیاره‌ی مریخ، تشخیص دهد. دانشمندان در زمان طراحی و ساخت اینسایت، تلاش فراوانی کرده‌اند تا بتوانند حداکثر اطلاعات را از مریخ به‌دست آورند. آن‌ها بسیار امیدوار هستند تا این ابزار اینسایت بتوانند، حداکثر داده‌ها را به زمین مخابره کند.
اما چالشی در این راه وجود دارد. بایستی لرزه‌هایی که حسگرها بر اثر دیگر عوامل احساس می‌کنند فیلتر شود؛ چرا که حسگرهای اینسایت فوق‌العاده حساس هستند. این بدین معنا است که ممکن است حسگرها عواملی همچون باد یا تغییر فشار را به اشتباه، به‌جای لرزش‌های سطح مریخ تشخیص دهند. این گروه امیدوار است بتوانند در خلال سنجش لرزش‌ها در مریخ، لایه‌های موجود در مریخ را نیز ثبت کند، زیرا شرایط لایه‌ها می‌تواند بر روی حرکت سنگ‌های زیرسطحی اثر بگذارد و در نتیجه منجر به لرزش‌هایی شود. این روش تجزیه و تحلیل داده‌ها، می‌تواند وجود آب یا مواد مذاب آتشفشانی احتمالی در زیر سطح مریخ را تشخیص دهند. این در حالی است که هنوز دانشمندان از وجود چنین موادی در زیر سطح مریخ مطمئن نیستند.
دومین بخش مهم این ماموریت، به دو آنتن فرستنده‌ی رادیویی فوق‌العاده مربوط می‌شود که داده‌های جمع‌آوری شده توسط اینسایت را به زمین می‌فرستند. سیگنال‌های دریافتی از اینسایت، می‌تواند به دانشمندان کمک کند در طول زمان ۲ ساله‌ی فعالیت این کاوشگر بر روی مریخ، آن‌را کنترل و داده‌های آن‌را دریافت کنند. با استفاده از این امکان بسیار دقیق، دانشمندان می‌توانند به‌طور مداوم، کاوشگر و فعالیت‌های آن‌را زیرنظر داشته باشند و به‌تدریج نقشه‌های زیرسطحی تهیه شده توسط اینسایت را بسازند. این نقشه‌ها می‌تواند ساختار داخلی سیاره‌ی مریخ را نشان دهد. به ویژه مواردی که به جنس هسته‌ی مریخ مربوط می‌شود؛ اینکه آیا هسته از مواد مایع تشکیل شده یا مریخ دارای هسته‌ای جامد است.
اما آخرین بخش ماموریت اینسایت این است که این کاوشگر مته‌ای حفاری را به عمق ۵ متری سطح مریخ بفرستد تا نمونه‌برداری‌هایی را انجام دهد. در واقع این مته، تحقیقی گرمایشی از زیر سطح مریخ را به زمین مخابره می‌کند. این ۵ متر حفاری، از هر حفاری دیگر که قبلاً بر روی مریخ انجام شده عمیق‌تر است. این ابزار به دانشمندان کمک می‌کند تا متوجه این موضوع شوند که آن میزان گرمایش سیاره که از سطح مریخ به جو منتقل می‌شود، به چه میزان است. همچنین این ابزار مشخص می‌کند که چگونه این گرما از سنگ‌های سطح سیاره به محیط اطراف منتقل می‌شود؛ این موضوع بیشتر درباره‌ی سنگ‌های موجود در پوسته‌ی سیاره‌ی سرخ مورد بررسی قرار می‌گیرد.
محققان معتقد هستند که این سه بخش ماموریت اینسایت می‌تواند به ما کمک کند تا متوجه شویم، سیاره‌ی مریخ چگونه متولد شده است و اینکه آیا مریخ هم ترکیباتی شبیه به زمین و ماه دارد. این امر می‌تواند درک ما را نحوه‌ی شکل‌گیری سیارات سنگی خاکی منظومه‌ی شمسی را تغییر دهد و اطلاعات بیشتر و دقیق‌تری در این‌باره به ما دهد.
اگر هنوز به روز فرود این کاوشگر فکر می‌کنید، باید بدانید که آن روز، تنها آغازی برای ماموریتی بزرگ است. ناسا بستری را محیا کرده که همه‌ی مردم دنیا بتوانند همزمان با فرود اینسایت، برنامه‌هایی را در قالب پوشش زنده‌ی تلویزیونی مشاهده کنند. یکی از این برنامه‌ها کنفرانس‌های خبری است که مسئولین این پروژه و ناسا به سوالات خبرنگاران پاسخ می‌دهند. همچنین مردم سراسر جهان می‌توانند از طریق شبکه‌های اجتماعی، سوالات خود را با هشتگ #askNASA از مسئولین بپرسند. اما جزئیات این برنامه‌های تلویزیونی به شرح زیر است:
یکشنبه ۲۵ نوامبر (۴ آذر) کنفرانس خبری و پرسش و پاسخ در شبکه‌ی اجتماعی اینسایت
دوشنبه ۲۶ و سه‌شنبه ۲۷ نوامبر (۵ و ۶ آذر) مصاحبه‌ی زنده با مسئولین و کارشناسان ماموریت اینسایت
پخش مستقیم لحظه‌ی فرود کاوشگر بر روی سیاره‌ی مریخ از مرکز پیش‌رانش جت ناسا «JPL»
شما می‌توانید فهرست کامل وب‌سایت‌هایی که پخش این رویداد را به‌طور زنده و مستقیم پوشش می‌دهند را از این لینک ببینید.
نوشته: مگان بارتلز
ترجمه: علی عمانی – مجله علمی ایلیاد