عاملی عجیب در بارش‌های شدید برف و باران
عاملی عجیب در بارش‌های شدید برف و باران
مجله علمی ایلیاد - دکتر «دیمیتری موسسف» پژوهشگر دانشگاه هلسینکی و موسسه‌ی هواشناسی فنلاند، گفت: «این موضوع جالب به ویژگی‌های هواپیما باز می‌گردد، نه به آلودگی هوا. حتی اگر هواپیمای کاملاً اکولوژیکی وجود داشته باشد که هیچ احتراقی تولید نکند و هیچ سوختی مصرف نکند، باز هم این اتفاق رخ خواهد داد. آب خالص می‌تواند تا دمای منفی۴۰ درجه‌ی سانتی‌گراد در هوایی بدون هیچگونه ذرات گرد و غبار یا دیگر سطوح مناسب تولید کریستال‌های یخ، مایع بماند. بنابراین قطرات آبی که به ابرها می‌پیوندند، می‌توانند بسیار سردتر از نقطه‌ی انجماد معمولی صفر درجه‌ی سانتی‌گراد باشند. این‌چنین ابرهای مایعِ فوق‌العاده سردی در لایه‌های سطح پایین تا سطح متوسط ابری رایج هستند.
تغییر فشار هوا به واسطه‌ی عبور هواپیما می‌تواند این قطرات آب فوق‌العاده سرد را به کریستال‌های یخ تبدیل کند. هوا به‌سرعت و به‌طور ناگهانی به سمت عقب بال و موتور هواپیما انتقال یافته و باعث کاهش شدید فشار و درجه‌ی حرارت محلی می‌شود. هواپیما با عبور از داخل ابر متشکل از قطرات آبی که در حال حاضر دارای دمایی بین منفی ۱۵ و منفی ۲۰ درجه‌ی سانتی‌گراد، می‌تواند دمای این قطرات را به کمتر از منفی ۴۰ درجه‌ی سانتی‌گراد کاهش دهد و باعث تشکیل بلورهای یخ شود.
کریستال‌های یخ جدید سبب می‌شوند، دیگر قطرات آب فوق‌العاده خنک نیز یخ بزنند و یک واکنش زنجیره‌ای تشکیل کریستال در مسیر دایره‌ای گسترده، موجود در اطراف مسیر هواپیما، ایجاد می‌شود. هنگامی که این کریستال‌ها سقوط می‌کنند، سوراخ‌ها یا رگه‌هایی از هوای پاک را در ابر ایجاد می‌کنند و گاهی اوقات پنجره‌ای را رو به سوی آسمان آبی باز می‌کنند. هواشناسان متوجه شده‌اند که عبور هواپیما می‌تواند قطرات آب را به یخ‌های کریستالی تبدیل کند و مطالعه‌ی قبلی نشان می‌دهد که این فرآیند می‌تواند باران و برف را در ابرهای زیرین افزایش دهد، اما این فرآیند به‌طور دقیق مورد مطالعه قرار نگرفته است.
در مطالعه‌ی جدید، دکتر «ماسیو» و همکارانش از موسسه‌ی هواشناسی فنلاند و دانشگاه ریدینگ هلسینکی، طی یک بررسی ۱۱ ساله شواهدی را در مورد دو قطبی شدن هوا در منطقه‌ی هلسینکی جمع‌آوری کردند و دریافتند که طی ۱۷ روز این موارد در خطوط مشخصی تکرار شدند. محققان مسیر پرواز هواپیماها را در نزدیکی فرودگاه هلسینکی وانتا، بررسی کردند تا ببینند که آیا می‌توان جریان هوا را با عبور هواپیما تغییر داد یا خیر؟ مسیرهای هوایی بایگانی شده در سال ۲۰۱۱ تایید کرد که عبور هواپیماها در مسیری با عرض ۲ تا ۱۰ کیلومتر، میزان بارش برف و باران را تغییر می‌دهد.
دکتر ماسیو گفت: «بارش شدید، اساساً به دنبال پرواز یک هواپیما در بالای ابرها رخ می‌دهد. کریستال‌های یخ اضافی باعث افزایش میزان کریستال‌ها می‌شوند و دانه‌های برف را بزرگ‌تر می‌کنند و همین امر شدت بارش برف را افزایش می‌دهد.» این امر می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که یک هواپیما به‌طور مستقیم از درون یک ابر پرواز کند، اما دانشمندان بر این باور هستند که چیز پیچیده‌تری در حال وقوع است، زیرا اطلاعات آن‌ها ارتفاع شروع بارندگی و افزایش برف را به مراتب بالاتر از لایه‌ای که پیش‌بینی می‌شود، تشخیص می‌دهد.
نوشته: SciNews
ترجمه: سهیلا دوست‌پژوه – مجله علمی ایلیاد