خدا با مخلوق فرق دارد؟

[حميد قادري]

هر موجود ممكنى ، عددى (= قابل پذيرش كمى و زيادى) است .
آنچه پذيراى وجود باشد ، وجود مثل و مانند آن نيز ممكن است ، براين اساس
هر چيزى كه ايجاد آن ممكن باشد حقيقتى عددى (= قابل شمارش) بوده ، و
واقعيتى قابل زياده و نقصان دارد . امام صادق عليه‏السلام مى‏فرمايند :
إني ما وجدت شيئا صغيرا ولا كبيرا إلاّ وإذا ضمّ إليه مثله
صار أكبر .(1)من هيچ چيز كوچك يا بزرگى نيافتم مگر اينكه هر گاه مثل آن بر آن
افزوده گردد بزرگتر خواهد شد .
و مى‏فرمايند :
إن الأشياء لو دامت على صغرها ، لكان في الوهم أنّه متى ما ضمّ شيء
إلى مثله كان أكبر .(1)
بر فرض كه اشيا بر كوچكى خود باقى مى‏ماندند ، باز هم در وهم چنان بود
كه هر گاه چيزى به مثل خود افزوده مى‏شد بزرگتر مى‏گرديد .
اميرالمؤمنين عليه‏السلام مى‏فرمايند :
كلّ ما قدّره عقل أو عرف له مثل فهو محدود .(2)
هر چيزى كه عقل آن را در نظر گيرد ، يا اينكه براى آن مثل و مانند
شناخته شود داراى حد خواهد بود .
امام رضا عليه‏السلام مى‏فرمايند :
كلّ محدود متناه إلى حدّ ، فإذا احتمل التحديد احتمل الزيادة ، وإذا
احتمل الزيادة احتمل النقصان .(3)
هر چيزى كه قابل شناخت باشد متناهى به حدّ خاصى است ، و چون قابل
تحديد باشد قابل افزايش خواهد بود ، و هر چيزى كه قابل افزايش باشد
قابل نقصان است .
امام جواد عليه‏السلام مى‏فرمايند :
إن ما سوى الواحد متجزّيء ، واللّه‏ واحد أحد لا متجزّيء ولا متوهم
بالقلة والكثرة ، وكل متجزّيء أو متوهم بالقلة والكثرة فهو مخلوق دال
على خالق له .(4)همانا جز خداوند يگانه ، همه چيز داراى اجزا است ، و خداوند يكتا نه
داراى اجزا است و نه قابل تصوّر به كمى و زيادى مى‏باشد . هر چيزى كه
داراى اجزا بوده يا قابل تصوّر به كمى و زيادى باشد مخلوق است و دلالت
بر اين مى‏كند كه او را خالقى مى‏باشد .
امام صادق عليه‏السلام مى‏فرمايند :
إنه ليس شيء إلا يبيد أو يتغيّر أو يدخله التغير والزوال أو ينتقل من
لون إلى لون ، ومن هيئة إلى هيئة ، ومن صفة إلى صفة ، و من زيادة إلى
نقصان ، ومن نقصان إلى زيادة ، إلاّ رب العالمين .(1)
هيچ چيزى نيست مگر اينكه از ميان مى‏رود و دگرگون مى‏شود ، يا اينكه
تغيير و زوال را در آن راه است ، يا اينكه از رنگى به رنگى ديگر ، و از
شكلى به شكل ديگر ، و از صفتى به صفتى ديگر ، و از زياده رو به نقصان ،
يا از نقصان رو به زيادى مى‏رود مگر پروردگار عالميان .
اميرالمؤمنين عليه‏السلام مى‏فرمايند :
. . . لافتراق الصانع والمصنوع ، والحاد والمحدود .(2)
. . . زيرا لازم است كه آفريدگار و آفريده ، و حد نهنده و محدود شده
تفاوت داشته باشند .
٬