تکامل زمان

[Archimedes]

در این جستار می خوام درباره سیر تاریخی تکامل زبان مطلب بزارم امیدوارم مفید واقع بشه.


آگوستین قدیس دانشمند الهیات و فیلسوغپف بزرگ قرن چهارم پیش از میلاد نظر خود را درباره زمان این گونه بیان می کند:
از من می پرسند زمان چیست؟ اگر نپرسند می دانم اما اگر بخواهم در باره اش توضیح دهم اصلا چیزی نمی دانم.
اگوستین پس از پشت سر گذاشتن هراس اولیه اش چنین استدلال میکند:
در واقع زمان خارج از فکر و ذهن ما وجود ندارد. وقتی ما زمان را اندازه می گیریم آنچه در خاطرمان باقی مانده را اندازه گرفته ایم. پس من در ذهن خود زمان را اندازه می گیرم.
ابن سینا فیلسوف ایرانی و هنری برگسن فیلسوف فرانسوی با این استدلال موافق بود.

نظر دیگری که درباره زمان وجود دارد نظر فیزیکدان معروف ایزاک نیوتون است ریاضیدان و فیزیکدان قرن هفدهم که این طور نظر خود را بیان می کند:
زمان را نباید با اندازه های محسوس اشتباه گرفت منظور او از اندازه های محسوس همین ساعت هایی است ه ما استفاده می کنیم.او همچنین بیان می کند که:
زمان مطلق حقیقی و ریاضی به خودی خود و با ذات خود با ثبات و آرامی بدون ارتباط با هر چیز خارج از خود جریان دارد و گذشت وقت نام دیگر آن است.
بنابر گفته نیوتون زمان واقعی به هیچ گونه ساعتی بستگی ندارد یا حتی هیچ شیئی مادی در کائنات زمان مستقل از محتویات کل جهان است.
یا این قانون حقیقی است و آونگ گالیله راهنمای بی چون و چرا در دانستن زمان نیست یا برعکس صدق می کند.
بنا بر گفته های نیوتن ما نباید هیچ یک از این سرعت های ناکامل را با زمان:
ساعت کامل نامرئی که مستقل از هر شئ فیزیکی وجود دارد اشتباه است.
همه با نیوتن موافق نیستند تصور او از زمان مطلق تا به امروز هم پراهمیت است در زبان فیلسوفان علم نیوتن هم واقعگراست(زیرا فکر می کند که زمانی که در قوانین فیزیک هست زمان مطلق می باشد.) و هم مطلق گراست (زیرا فکر می کند زمان مستقل از هر گونه فرآیند خاص فیزیکی است)

مخالفان با مطلق گرایی نیوتن که ارتباط گرا نامیده می شوند معتقدند که زمان ذاتا فقط تغییر است و یا معیار تغییر.منظور ما از تغییر تغییر در روابط میان اشیا فیزیکی است. ارسطو فیلسوف یونانی معتقد بود که زمان به سادگی معیار حرکت است زمان معیار یک فرآیند فیزیکی در برابر فرآیند دیگر است. در این نوع دیدگاه زمان وابسته به معیار محسوس یعنی به هر نوع ساعت فیزیکی است. در نتیجه وقتی فعالیت فیزیکی نباشد زمان حس نمی شود.
لایب نیتز ریاضیدان و فیلسوف آلمانی که مستقلا شاخه ای از ریاضیات به نام حساب دیفرانسیل را اختراع کرد و بر سر این موضوع با نیوتن جنگی بیرحمانه را به راه انداخت در مورد زمان نیز زا نیوتن سر جنگ داشت دلیل خود را این طور بیان می کند:
با استدلال نیوتن عاقلانه است که اگر باور کنیم که کل جهان یک ثانیه زودتر یا دیرتر بوجود آمده است. به بیان دیگر می گوید می خواهم بدانم پس چه دلیلی دارد که جهان در این زمان یا زمانی دیگر بوجود آمده اگر هر لحظه از زمان مانند دیگری است پس دلیل کافی برای خدا وجود نداشته که جهان را در آن زمان بوجود آورده باشد. او معتقد بود که بدون دلیل کافی اصلا خداوند جهان را نمی آفرید.
نظر واقعگرایانه نیوتن نیز مخالفان خود را دارد یعنی این فکر که فقط یک زمان واقعی در اینجاست. یکی از برجسته ترین مکتب های مخالف با این فکر قرارداد گرایان هستند.

[Archimedes]

هانری پوانکاره فیزیکدان ریاضیدان و فیلسوف فرانسوی چکیده نظریه قرارداد گرایان را شرح می دهد:
زمان باید چنان تعریف شود که معادلات مکانیک به ساده ترین وجه ممکن شود. در اندازه گیری زمان هیچ روشی حقیقی تر از دیگری نیست روشی که مورد استفاده همگان است آسانترین آنهاست. ولی ما نباید بهتر یا بهترین را با حقیقی اشتباه کنیم فرضیه نیوتن به ما می گوید که زمان چیست زیرل فرضیه او ساده ترین فرضیه ماده در حرکت موجود است.

در سال 1930 دو فیزیکدان به نام های پل دیراک و آرتور میلن مستقل از یکدیگر دچار یک نگرانی واحد شدند که جالب است در اینجا مطرح کنیم. نگرانی آن دو این بود که شاید مجبور شویم بیش از یک معیار برای اندازه گیری زمان تعیین کنیم.
ساعت اتمی در نگهداری دقیق زمان بهتر از آونگ عمل می کند با این توضیح که اختلاف میان این دو ساعت ناشی از نیروی اصطکاک و جاذبه بر آونگ است.
آن ها نظر خود را این گونه بیان می کنند ما هیچ دلیل خاصی را نمیتوانیم بیابیم که بنابر آن فرض شود همه پدیده های عالم با یک زمان پیش میروند. ممکن است که دو زمان یا بیشتر وجود داشته باشد. یکی برای جاذبه یکی برای الکترو مغناطیس یکی برای نیروی قوی هسته ای و یکی برای ضعیف.
اگر چنین شود هر گونه امیدی برای رسیدن به فیزیک واحد از میان میرود خوشبختانه طبیعت با ما مهربان بوده میان ساعت های جاذبه ای و الکترومغناطیس ما اختلافی وجود نداشته که قابل توضیح نباشد.


ماهیت زمان: نسبی و غیرنسبی
در یک گفتگوی عادی معمولا به دو شیوه به زمان اشاره میکنیم در برخی مواقع از رویداد هایی می گوییم که در گذشته حال و آینده اتفاق افتاده ولی در برخی مواقع به رویدادهایی اشاره می کنیم که پیش یا پس از رویدادی دیگر اتفاق افتاده.

فرضیه های وقت دار و بدون وقت زمان:
بر عکس روش نخست می گوییم رویدادی در گذشته یا آینده است. چندین فرضیه زمان در ارتباط با این طرز بیان وجود دارد. یکی فرضیه بدون وقت زمان است که فرضیه ایستا نیز نام دارد و می گوید زمان مانند فضاست دیگری فزضیه وقت دار زمان است که می گوید زمان جاری است یعنی نهادی است پویا بر عکس فضا. هر چند در تفکرات ارسطو و اگوستین و در جاهای دیگر به چنین تمایزی اشاره رفته است ولی این موضوع کاملا جدیدی است که در مباحث میان فیلسوفانی چون الیس مک تاگارت ـ راسل ـ و براد در چندین دهه نخستین قرن بیستم مطرح گشته.

بعد صفر نقطه ریاضی کامل است ارتفاع عرض و طول ندارد. اگر از یک نقطه صفر پنج سانتی متر به راست یا چپ بروید شما یک خط یک بعدی کشیده اید طول دارد ولی دارای هیچ عرض و ارتفاعی نیست حال اگر خط را به سمت بالای صفحه بکشیم به یک وجود دو بعدی یک سطح دست می یابیم. سطح را نازکترین کاغذ تصور کنید بدون هیچ گونه قطر. اگر سطح را پنج سانتی متر از کاغذ جدا کنیم به یک مکعب سه بعدی دست یافته ایم. جهان ما تماما از اشیائی که در سه بعد فضا امتداد یافته اند تشکیل شده است.

بعد چهارم یا زمان:
خوب ادامه می دهیم هر چند نمی توان با چشم ذهن خود ببینیم ولی تکرار مطالب فوق آسان است هر بار شی را با ابعاد ان در نظر می گیریم و تصور میکنیم در جهت عمودی به دیگر جهات کشیده شده تا ان بعلاوه یک بدست آید. یعنی شی بعد دار یک بار دیگر این کار را انجام دهید بعد بدست آمده زمان است.

خیلی خوب برگردیم سر نظریات:
درکتاب مک تاگرت فیلسوف اسکاتلندی استدلالی

[Archimedes]

را به میان آورد که امروز در میان فلاسفه مشهور است نتیجه این استدلال آن است که زمان وجود ندارد در این استدلال چیزی جالب توجه هم برای وقت گراها و هم ضد وقتها وجود دارد به بیان خود او:
گذشته و حال و آینده ویژگی های متغایر می باشند مثلا اگر رویدادی در گذشته بوده نمی تواند در حال باشد.
ولی هر رویدادی هر سه ویژگی را دارد مرگ سقراط زمانی در آینده بود سپس حال و اکنون در گذشته.
دو ادعای یک و دو بنا بر فرضیه وقت دار زمان هر دو درست است ولی از لحاظ منطقی متغایر یکدیگرند.
در نتیجه فرضیه وقت دار باید نادرست باشد. ولی چون او فکر می کند در حال حاضر بهترین تعریف زمان و تغییر موجود است استدلال او به این نتیجه گیج کننده می رسد که اصلا زمان وجود ندارد.

گالیله دانشمند ایتالیایی یکی از واقعیت های آشنا و جالب را از جهان به بهترین نحو توضیح داده است. قوانین فیزیک بر سرعت جسم در حال جنبش مستقیم یکنواخت تاثیری ندارد.
راه دیگر توضیح این اصل گالیله این است که بگئییم طبیعت تفاوتی میان مبناهای سنجش بدون شتاب یا در حالت ماند قائل نمی شود. و سرعت اشیا بستگی دارد به مبنای سنجشی که شما قرار می دهید. و در نهایت نسبیت انشتین که مفهوم زمان را برای همیشه تغییر داد.


در سال 1905 درک ما از جهان تغییر کرد آلبرت جوان زمانی که در اداره ثبت اختراعات کار می کرد سه مقاله منتشر کرد که هر کدام انقلابی در فیزیک بود.
یکی از آنها مثاله معروفش در باب نسبیت خاص بود.
در این سال اینشتین فرض کرد و بنا بر آزمون و تجربیاتش که نور در همه مبناهای سنجش بدون شتاب یکسان به نظر میرسد.
صرفا با توجه به مشاهدات گالیله که در مبناهای بدون شتاب قوانین فیزیک یکسانی وجود دارد و فرض بر اینکه نور همیشه با سرعت یکسان حرکت می کند. پیامدهای عجیبی برای زمان دارد.
پیشتر فرضیه جهان ایستای نیوتن را شرح دادیم که بطور ضمنی فرض کردیم که همزمانی مستقل از نظاره گر خاص می باشد و یک زمان واحد جهانی وجود داشت.اگر من بشکن بزنم و شما بشکن بزنید این دو رویداد یا همزمان هستند یا نیستند مستقل از اینکه کس یا خود ما در حرکت باشیم.
ولی با توجه به نسبیت خاص دیگر چنین نیست دیگر زمان جهانی وجود ندارد.
از این پس فضا به خودی خود و زمان به خودی خود محکوم به فنا شده اند. و تنها نوعی اتحاد میان این دو واقعیت مستقل حفظ خواهد شد.
فضازمان یک وجود واحد است فضا و زمان نبست و بسته به نظاره گر به راه های گوناگون میان فضا و زمان برش خورده است.

مقاله تکامل زمان طولانی شد یک سری نقص داره ولی تقریبا کامله امیدوارم کامل بخونید.