هوپا، انجمن علم ایران

دوستاني كه با فيزيك آشنايي بسنده و دستي هم در زبان فارسي دارند، ميتوانند
با همياري برابر هاي واژهاي بيگانه در فيزيك را در پايين بياورند:

تواتر، فركانس= بسامد
اصطكاك=؟
جاذبه = گرانش
curl= Rotation = تاو

نام اين جستار را به " برابر هاي پارسي براي برخي واژه هاي بيگانه در فيزيك و رياضيات " دگرگون كردم.

دوستان اگر برابرهاي پارسي براي واژه هاي بيگانه ِ رياضي هم دارند مي توانند در اينجا بياورند.
2 اوت 07

gravity = جاذبه - گرانش
relativity = نسبيت
general relativity = نسبيت عام - نسبيت عمومي
special relativity = نسبيت خاص - نسبيت خصوصي
factor = فاكتور - عامل
singularity = تكينگي
per annihilation = نابودي زوج
antiparticle = ضد ذره - پاد ذره
barrier = مانع - سد
big bang = انفجار بزرگ - مهبانگ
binding = بستگي - اتصال
causalty = عليت - سببيت
cosmic backgroud radiation = تابش زمينه كيهاني
flux = شار - فلاكس
inert = خنثي
symmetry = تقارن
space - time = جا - گاه = فضا - زمان

.... ( ادامه دارد )

نسبيت، عامل، زوج، تقارن، سد، خنثي و عليت عربي مي باشند.
براي space واژه پارسي اسپاش را داريم.

شار و مهابنگ واژه هاي زيبايي هستند.

در زمينه واژه هاي اختر شناسي و اخترفيزيك آقاي حيدري-ملايري
كار با ارزشي كرده:

http://aramis.obspm.fr/~heydari/dictionary/Intro.html

virtual particle = ذره مجازي
wave equation = معادله موج
unit = واحد - يكا
binary = دوتايي
triplet = سه تايي
time dilation = تاخير زماني - اتساع زمان
tunneling effect = اثر تونلي - تونل زني (‌در كوانتوم مكانيك )
uncertainty principle = اصل عدم قطعيت
blackhole = سياه چال - سياه چاله
inertial frame = دستگاه لخت - چارچوب لخت - دسگاه ( يا چارچوب ) اينرسي
resolving power = قدرت تفكيك - توان تفكيك

... ( ادامه دارد )

الكتريكي= كهربايي
مغناطيسي= آهنربايي
عرب ها، دست كم مصري ها واژه كهربايي را بكار مي برند.
الكترُن بزبان يوناني به چم (معني) كهربا مي باشد.

مرسي جناب خروش.خيلي جالب هست اين تاپيك.

واژه cosmic اولين بار توسط يوناني ها و با عنوان cosmos به معناي شيري رنگ به كار رفته بود كه رد اون زمان منظورشون همون كهكشان راه شيري بود كه فكر مي كردن كل عالم هست . اما بعد ها اين واژه معناي وسيع تري پيدا كرد و در حال حاضر cosmos به معناي كيهان يا گيتي به كار ميره و كلمه cosmology كه از اين كلمه بدست مياد به معني كيهان شناسي هست .

آيينه محدب= آيينه كوژ
آيينه مقعر= آيينه كاو
راندمان= بازده
مركز ثقل=گرانيگاه

world line = جهان خط
wave particle duality = دوگانگي ذره اي - موجي = دوگانگي ذره - موج
wave front = جبهه موج
permitivity = گذر دهي
permeability = تراوايي
positron = پوزيترون - ضد الكترون - آنتي الكترون - پاد الكترون
rate = نرخ - سرعت - آهنگ
standing wave = موج ايستاده - موج ايستا

....

فلز=توپال
درجه= زينه
انفجار=پُكش

spesific heat = گرماي ويژه
spin = اسپين
spilitting = شكافتگي
spontaneous emission = گسيل خود به خودي
scattering = پراكندگي
refraction = شكست
reflection = انعكاس
random = كاتوره اي - تصادفي - راندوم
postulate = اصل موضوع
probabiliy density = چگالي احتمال
polycrystaline = چند بلوري
momentum = اندازه حركت - تكانه
angular momentum = اندازه حركت زاويه اي - تكانه زاويه اي
localaized = جايگزيده
observer = مشاهده گر - ناظر
velocity = سرعت
escape velocity = سرعت فرار

....

بجاي انعكاس تازي، واژه پارسي بازتاب را داريم.

نمي توان بجاي سرعت از واژه تندي بهره برد؟

اگر هرمز پگاه، ساماني به اين جستار ميداد، خوب بود.

هوپا، انجمن علم ایران

برابر هاي پارسي براي برخي از واژه هاي بيگانه در فيزيك و رياضيات

برابر هاي پارسي براي برخي از واژه هاي بيگانه در فيزيك و رياضيات