مهندسی هوا فضا چیست؟

[كوير]

مهندسی هوا فضا چیست؟

هوا فضا چیست؟ کار یک مهندس هوافضا چیست؟ یک مهندس هوا فضا در پایان دوره کارشناسی چه توانایی‌هایی دارد؟ هدف از تربیت یک کارشناس هوافضا چیست؟ گرایشها و شاخه‌های رشته دانشگاهی مهندسی هوافضا در دوره کارشناسی ارشد چیست؟
مهندسی هوا فضا چیست؟

رشته هوا فضا یکی از رشته‌های گروه فنی مهندسی است...
هوا فضا چیست؟ کار یک مهندس هوافضا چیست؟ یک مهندس هوا فضا در پایان دوره کارشناسی چه توانایی‌هایی دارد؟ هدف از تربیت یک کارشناس هوافضا چیست؟ گرایشها و شاخه‌های رشته دانشگاهی مهندسی هوافضا در دوره کارشناسی ارشد چیست؟
رشته هوا فضا یکی از رشته‌های گروه فنی مهندسی است.با توجه به رشد سریع و ناگهانی این علم در دهه‌های اخیر هم‌اکنون این رشته جزو رشته‌های استراتژیک علوم به حساب می‌آید.ولی با این وجود این رشته در ایران از قدمت زیادی برخوردار نیست.
رشته مهندسی هوا فضا برای اولین بار در سال ‌١٣٦٦ وارد ایران شد و اولین دوره کارشناسی این رشته را دانشگاه پلی‌تکنیک(امیرکبیر) راه اندازی کرد.هم اکنون این رشته در ‌٥ دانشگاه صنعتی شریف ، امیرکبیر ، امام حسین (ع) ، شهید ستاری و آزاد شعبه علوم و تحقیقات تدریس می‌شود .
همچون اکثر دیگر رشته‌های مهندسی طول متوسط دوره تحصیلی برای دوره کارشناسی ‌٤ سال است . و همچون بسیاری از رشته های مهندسی دروس این مجموعه شامل دروس عمومی ، پایه ، اصلی ، تخصصی ، کارگاهی و کارآموزی است و زمینه‌هایی چون آیرودینامیک ، سازه هوایی ، مکانیک پرواز و جلوبرنده‌ها دروس تخصصی این رشته را شامل می‌شوند .
باید توجه داشت که صنایع هوافضا در دنیا یکی از پیشروترین زمینه‌های تحقیقاتی است و همواره موجبات ترقی و جهش در سایر رشته‌های علوم و مهندسی را فراهم ساخته و در این راستا بودجه‌های عظیم نظامی و غیرنظامی را به خود اختصاص داده است ، موضوعاتی از قبیل طراحی و ساخت هلیکوپتر ، هواپیمای بدون سرنشین ، بدون موتور ، عمود پرواز و یا جنگنده از یک طرف و ساخت پایگاههای فضایی ، مسافرت به کرات دیگر و از طرف دیگر جامعیت و حساسیت این رشته را بیش از پیش روشن می‌سازد .
به طور کلی میتوان گفت هدف از تحصیل در این رشته آشنایی با شرایط اجسام پرنده و یا اجسام دارای شرایط جسم پرنده و بررسی و تحلیل این شرایط است .
دکتر کامران رییسی استاد رشته مهندسی هوافضای دانشگاه صنعتی امیرکبیر در معرفی این رشته می‌گوید: مهندسی هوافضا مجموعه‌ای از علوم و توانایی‌های علمی و عملی در زمینه تحلیل ، طراحی و ساخت وسایل پرنده‌ نظیر هواپیماها ، چرخ‌بال‌ها ، گلایدرها ، موشک‌ها و ماهواره‌ها است.
یکی از دانشجویان کارشناسی ارشد این رشته نیز مهندسی هوا فضا را علمی استراتژیک می‌داند که در آن از همه علوم از جمله متالوژی ، کامپیوتر و الکترونیک استفاده می‌شود و هدف آن تربیت کارشناسانی است که کادر مورد نیاز محاسبات ، طراحی ، تحقیقات و ساخت صنایع مختلف هواپیمایی ، چرخ‌بال‌سازی و موشکی را تامین سازند. به همین دلیل دانشجویان این رشته موظف هستند که در طی تحصیل ‌٣ واحد پروژه بگیرند و در تابستان نیز در دفاتر مهندسی صنایع مربوط کارآموزی بکنند .
دروس تخصصی رشته مهندسی هوافضا بر چهار پایه کلی استوارند این چهار رکن اصلی عبارتند از : آیرودینامیک ، جلوبرنده ها ، مکانیک پرواز و سازه‌های هوافضایی .
به عنوان توضیح میتوان به این نکات اشاره کرد که :
آیرودینامیک به مطالعه و بررسی جریان هوا ، محاسبه نیروها و گشتاورهای ناشی از آن بر روی جسم پرنده می‌پردازد و مهندس هوا فضا با فراگیری این علم به تحلیل جریان‌های پیچیده در اطراف اجسام پرنده پرداخته و با به دست آوردن نیروهای آئرودینامیکی امکان بررسی پایداری و طراحی سازه را فراهم می‌کند .
جلوبرنده‌ها به مطالعه و بررسی سیستم‌های جلوبرنده اعم از موتورهای پیستونی ، توربینی ، راکت‌ها و نحوه تولید نیروی رانش در آنها می‌پردازد .
مکانیک پرواز به مطالعه و بررسی رفتار و حرکات جسم پرنده با استفاده از اطلاعات آئرودینامیکی ، هندسی و وزنی می‌پردازد و در واقع علم مکانیک پرواز از عملکرد ( performance ) تشکیل می‌شود و عملکرد به بررسی برد ، مسافت نشست و برخاست ، مداومت پروازی در سرعت‌های مختلف و پایداری و کنترل وسایل پرنده می‌پردازد .
سازه‌های هوافضایی به مطالعه و بررسی سازه‌های هواپیما و دیگر وسایل پرنده می‌پردازد و هدف آن طراحی سازه‌هایی است که علاوه بر استحکام کافی در برابر بارهای آئرودینامیکی و سایر بارهای استاتیکی وارد بر وسایل پرنده ، حداقل وزن ممکن را نیز داشته باشند .
قابل ذکر است که این رشته در مقطع کارشناسی ارشد ( در ایران ) دارای همین گرایشها میباشد و هم اکنون قابلیت ادامه تحصیل در رشته هوا فضا در داخل کشور تا مقطع دکترا میسر میباشد .
رشته هوافضا قرابت زیادی با تمامی گرایشهای مهندسی مکانیک دارد به این جهت دارای تعدادی واحد مشترک با گرایشهای مهندسی مکانیک مثل جامدات و سیالات میباشد .
و اما در مورد دورنمای شغلی و آینده کاری فارق التحصیلان رشته مهندسی هوا فضا :
در این زمینه دکتر رییسی اشاره می‌کند که:
همان‌طور که پیش از این گفتیم هدف اصلی صنعت هوافضا طراحی و ساخت وسایل پرنده است ، در نتیجه فارغ‌التحصیلان مهندسی هوافضا می‌توانند در صنایع و موسسات تحقیقاتی هواپیمایی ، موشکی و ماهواره فعالیت بکنند و همچنین در کلیه موسسات و سازمانهایی که به نحوی از وسایل پرنده استفاده می‌کنند ، به عنوان کارشناس تحقیق در عملیات و تعمیر و نگهداری خدمت کنند. اما علاوه بر اشتغال در مراکز فوق یک مهندس هوافضا با تسلط بر علوم آئرودینامیک ، طراحی سازه و روشهای طراحی توربو ماشین‌ها توانایی‌ کار در شاخه‌های متعددی از مهندسی و پروژه‌های خارج از حیطه صنایع هوافضایی را نیز دارد.
کاربرد زمینه‌های مطالعاتی یک مهندس هوافضا تنها به طراحی هواپیما و وسایل پرنده محدود نمی‌شود. برای مثال آئرودینامیک خودروها از برخی جهات شباهت زیادی به آئرودینامیک هواپیما دارد و امروزه در اغلب صنایع خودروسازی با استفاده از تونل باد و علم آئرودینامیک ، خودروهای کم مصرفتری می‌سازند. فرایند سیستم‌های کنترل صنعتی نیز با فرایندهای طراحی کنترل در وسایل پرنده بر یک مبنا است و همچنین سازه اتومبیل و کشتی مشترکات زیادی با سازه یک هواپیما دارد و بالاخره توربین‌های گاز یک نیروگاه یا ایستگاه پمپ گاز همانند یک موتور جت تحلیل و طراحی می‌گردند. در نتیجه یک مهندس هوافضا علاوه بر شرکت‌های هوایی در نیروگاهها ، صنایع نفت و گاز و صنایع خودروسازی فرصتهای شغلی خوبی دارد.
و اما در مورد مشکلات و دشواری‌های شغلی فارغ‌التحصیلان این رشته نیز میتوان به این نکات اشاره کرد که : مهمترین مشکل این رشته جدید بودن آن است و این که هنوز برای آن برنامه‌ریزی‌های لازم به صورت کلان تدوین نشده است و در نتیجه پراکنده‌کاری در این رشته زیاد است و در کل جذب نیروی انسانی از کانال صحیحی انجام نمی‌گیرد وگرنه عمدتا فارغ‌التحصیلان این رشته از نظر بازارکار مشکلی ندارند.
رشته مهندسی هوافضا نیازمند سرمایه‌گذاری کلان است و بیش از سایر صنایع از وضعیت اقتصادی کشور تاثیر می‌پذیرد یعنی اگر رشد اقتصادی خوبی داشته باشیم سرمایه‌گذاری در این بخش بیشتر می‌باشد و البته عکس این قضیه نیز صادق است.
فارغ‌التحصیلان کادر مورد نیاز محاسبات ، طراحی، تحقیقات و ساخت صنایع مختلف هواپیمایی، هلیکوپترسازی، موشکی و صنایع دیگر را تامین می‌کنند.
● و اما هوافضا در بخش خصوصی چه جایگاهی دارد ؟
در سال ‌٧٠ وزارت صنایع لایحه‌ای به مجلس داد که بر اساس آن بخش خصوصی می‌توانست در کشور فعالیت‌هایی در زمینه هوافضا انجام بدهد . از سال ‌٧٢ نیز به صورت رسمی مجموعه‌ای در وزارت صنایع متولی این کار شد و به صورت هدایت‌کننده شرکت‌ها و مجموعه‌های بخش خصوصی فعالیت خود را آغاز کرد که حاصل این کار ، تولیداتی مثل ساخت هواپیمای گلایدر در بخش خصوصی بود که طراحی آن توسط فارغ‌التحصیلان همین رشته انجام شد و در حال حاضر نیز ‌١٠ فروند از این هواپیما تولید شده و با اخذ مجوزهای بین‌المللی در باشگاههای سازمان هواپیمایی کشوری شروع به فعالیت کرده است. همچنین می‌توان به پروژه طراحی و ساخت هواپیمای سبک موتوردار اشاره کرد که با موفقیت انجام شده و پروازهای آزمایشی را نیز انجام داده است و بالاخره پروژه هواپیمای سم‌پاش از پروژه‌هایی است که به تازگی در بخش خصوصی صنایع کشور مطرح شده است .
در حال حاضر در کشور ما به ساخت هواپیما به دلیل عدم سرمایه‌گذاری توجه زیادی نمی‌شود اما فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در فرودگاهها در قسمت تعمیر و نگهداری هوایی و همچنین در صنایع دفاع روی طراحی موشک و جنگ‌افزارها فعالیت بکنند. علاوه بر اینها می‌توانند روی آئرودینامیک خودروها، سازه‌های خودروسازی و تولید توربین‌های بخار برای تولید برق کار بکنند. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در شرکت‌های خصوصی، هواپیماهای کوچک دو نفره و یا چهارنفره‌ای را که در دست ساخت است با استانداردهای بین‌المللی تطابق داده و برای هواپیما گواهی پرواز یا تولید بگیرند.
منبع:

وب سایت ایسنا
سایت ایران کنکور
سایت آرتیکل دات آی آر

[rrkh]

http://www.hupaa.com/page.php?id=3762

[Whisper]

هوافضا رو الان دانشگاه دیگه ای بجز امیرکبیر و شریف و شیراز داره؟

در کنکور چه رتبه ای معمولا برای این رشته نیازه؟

ممنون!

[همیشه اول]

سلام
من به شخصه خیلی استفاده کردم لطفا اگر از این دست اطلاعات بازم داشتید بگذارید برای انتخاب رشته خیلی محتاجیم
ممنون
این رشته از لحاظ بورسیه چه طور ؟منظورم در کشور های فرانسه و انگلیس و.. چهطور راحت بورس میکنن یا نه ؟

در کنکور چه رتبه ای معمولا برای این رشته نیازه؟

من هم این سوال رو دارم

[نويد]

ضمن عرض ادب و احترام،

هوا-فضا نمیدانم در دانشگاه شیراز هم تدریس میشود یا خیر،
ولی به جز امیر کبیر و شریف، دانشگاه خواجه نصیر تهران
که به تازگی دوره های مشترکی با روسیه هم گذاشته است هوا-فضا را
در رشته های خود دارند و همچنین دانشگاه صنعتی مالک اشتر شاهین شهر اصفهان
وابسته به وزارت دفاع که فقط آقایان را پذیرش میفرمایند.
دانشکده ی علوم و تحقیقات و فناوری اطلاعات تهران هم به صورت آزاد این رشته را دارد.

در مورد بورسیه، اگر نمرات بالایی در سطح زبان و علوم پایه مانند ریاضی و فیزیک کسب کنید
مطمئنا بورسیه ی شما راحت خواهد بود و بورسیه ی شما نیز بستگی به شرایط کشور مورد نظر شما دارد.
چون هوا-فضا رشته ای استراتژیک محسوب میشود، اگر موفق
به دریافت بورس شوید، پس از دریافت بورس شما اجازه ی برگشت به کشور خود
را نخواهید داشت و در ابتدا ملزم به تعهد در برابر دولت آن کشور خواهید بود.
اگر اطلاعات بیشتری میتوانم در اختیارتان بگذارم بفرمایید، در خصوص ورودی دانشگاه های
فرانسه و آمریکا میتوانم کمکتان کنم.

موفق و پیروز باشید
کوچکترین شاگرد شما

[Whisper]

سلام استاد نوید!

خیلی وقت بود کم پیدا بودید!

ممنون از اطلاعات!

دانشگاه شیراز داره ولی دقیقا نمی دونم فقط ارشده یا کارشناسی هم داره!

در مورد ورودی امریکا هم قبلا در تاپیک "دانشگاه هاروارد" لینک های مفیدی دادید! شاید بد نباشه اون ها رو برای سایرین دوباره قرار بدید!

موفق باشید!
(نام کاریریم عوض شده ولی شاید قابل شناسایی باشم بازم! )

[mostafaphysics]

ببخشید که تو بحث فامیلی وارد شدم اما خواستم بگم دانشگاه صنعتی مالک اشتر شاهین شهر و دانشگاه امام حسین هم هوافضا ارایه می کنن
از دانشگاه مالک اشتر که من خبر دارم ارشد پیشرانه هم ارایه میده

[hamonsaeedjafari]

ببخشید که تو بحث فامیلی وارد شدم اما خواستم بگم دانشگاه صنعتی مالک اشتر شاهین شهر و دانشگاه امام حسین هم هوافضا ارایه می کنن
از دانشگاه مالک اشتر که من خبر دارم ارشد پیشرانه هم ارایه میده

با سلام منم شنیدم بهترین هوافضا که بعدش بازار کار داشته باشه شاهین شهره و هیچ هوافضایی تو ایران کار تو رشته خودش براش پیدا نمی شه مگه اینکه مالک اشتر بخونه و برای وزارت دفاع کار کنه.
در ضمن دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقاتم هوا فضا تدریس می کنه
با تشکر

[actinides]

خدمت دوستان سلام عرض می کنم.(تو این انجمن تازه کارم)
می خواستم از دوستان بپرسم که آیا با تحصیل در این رشته ممنوع الخروج خواهیم شد؟
من به این رشته مخصوصا قسمت فضانوردی علاقه ی زیادی دارم. امسال انتخاب رشته هم دارم و موندم چیکار کنم!
ممنون میشم اگر به بنده کمک کنید.

[sim30m]

سلام ببخشید با عرض پوزش من تازه واردم واز شما میخواستم بپرسم که در مهندسی هوافضا چهرتبه ای باید داشته باشیم؟