مشتري پنجمين سيارهي منظومهي شمسي و بزرگترين سياره در منظومهي شمسي است. با وجود اين كه مشتري سيارهي بسيار بزرگي است ولي بسيار تندتر از زمين به دور خودش ميچرخد. گازهاي مشتري در حدود هر 10 ساعت يك بار مركز اين سياره را دور ميزنند و به خاطر اين حركت تند سبب پيدايش استواي پهن و قطبهاي يخ شده است. چرخش سريع باعث به وجود آمدن طوفانهاي بسيار شديد و ابرهاي رنگي به صورت نوارهاي موازي در جو شده است. با وجود اندازهي عظيم مشتري، جرم آن فقط 318 برابر جرم زمين است. به اين ترتيب بايد بيش تر جرم مشتري از مادهاي تشكيل شده باشد كه سبك تر از سنگ و خاك و آهن و فلزات بر روي زمين باشد. ميدان مغناطيسي مشتري از تمام سيارات ديگر قوي تر است. به خاطر همين ميدان مغناطيسي قوي سيلي از ذرّات باردار باد خورشيدي را به دام خود مياندازد كه باعث به وجود آمدن كمربند تشعشعي شديدي در اطرف مشتري ميشود. در ابتدا تصور ميشد كه مشتري بدون حلقه است اما ماهوارهي «وويجر ـ 1» نشان داد كه حلقهي نازك و تار عنكبوتي از تكههاي يخ و سنگ در فاصلهي 48000 كيلومتري سطح گازي مشتري وجود دارد. اين حلقه بسيار كم نور است و با چشم غيرمسلح ديده نميشود. مشتري با آن كه از ما خيلي دور است ولي به دليل آن كه 70% از نور خورشيد را بازتاب ميكند به راحتي قابل ديدن است. (حتي در بعضي از شبها بدون چشم مسلح به صورت يك قرص كاملاً نوراني ديده ميشود) بر سطح سيارهي مشتري چهار قرص نوراني تر وجود دارد كه اولين بار آنها را گاليله با تلسكوپ دست ساز خود رصد كرد و آن چهار نقطهي نوراني، چهار قمر گاليلهاي نام گرفت. زيرا آن نقاط نوراني قمرهاي مشتري بودند. مشتري به خاطر اندازهي بزرگ خود داراي گرانش قوي تري است به خاطر همين قمرهاي بيش تري را به دام گرانش خود انداخته است. وقتي كه از ديد خيلي نزديكتر به مشتري نگاه مياندازيم مثلاً با تلسكوپ و يا عكسهاي گرفته شده توسط تلسكوپ مشتري سيارهاي بي نظير است. قرصي آن پر از نوارهاي تيره و روشن رنگين به موازات استواي سياره است به رنگهاي قهوه اي، آبي ملايم، صورتي، سرخ، نارنجي و زرد. به اين نوارها در اصطلاح كمربندهاي مشتري نام دارند كه حاصل چرخش سريع گازها هستند. كمربندهاي مشتري گاهي دچار تغيير رنگ ميشوند ولي دائمي هستند، اين كمربندها همان طوفانهاي جوي مشترياند. مشهورترين نمونه لكهي سرخي بر سطح مشتري است كه به نام چشم مشتري شناخته ميشود. مشتري شامل سه لايه ميباشد: لايهي گازي بيروني، لايهي مايع مياني و هستهي صلب فشردهي مركزي. كمربندهاي رنگارنگ بر سطح مشتري بخشي از لايهي بيروني با جو مشترياند. اين كمربندها لايههايي از ابرهاي چگال و فشرده اند كه از قطرات مايع و ذرّات يخ زده تشكيل شده است، وقتي كه سطح بيروني مشتري را ترك ميكنيم و به عمق آن ميرسيم ابرهاي آن جا به دليل چگال و فشردگي تبديل به مايع شدهاند. اين لايه مياني مايع ممكن است اقيانوسي از گازهاي مايع باشد. اين اقيانوس با عمق 20000 كيلومتر را سطح مشتري مينامند. وقتي كه از اين سطح پايين تر ميرويم فشار به قدري زياد ميشود كه ماده از حالت مايع خارج شده و به حالت جسمي صلب و جامد در ميآيد. تصور ميشود كه در اين لايه كرهاي عظيم از هيدروژن فلزي باشد. درست در مركز سياره، زير اين لايه هيدروژن فلزي شايد هستهاي چگال به قطر زمين از آهن و سيليكات پنهان باشد.
برخي از تودههاي ابر در زمين مانند برخي از كمربندهاي مشتري اند و برخي طوفانهاي جوي زمين،حالت مينياتوري طوفانهاي مشترياند. مشتري دو تا سه برابر انرژي كه از خورشيد ميگيرد را از خود تابش ميكند. بنابراين مشتري بايد داراي يك منبع انرژي دروني باشد. اگر جرم مشتري 84 بار از جرم كتوني اش بيش تر بود فشار مركزي موجود در آن براي توليد دماي مورد نياز واكنش همجوشي هستهاي هيدروژنها ايجاد ميشود و مشتري تبديل به ستاره ميشد. اگر مشتري نيز يك ستاره بود، منظومهي شمسي ما داراي دو ستاره ميشد و منظمهي دوتايي ناميده ميشد و مدارهاي سيارات از حالت كنوني تغيير مييافت، از اين رو برخي مشتري را ستارهي «نارس» مينامند.
مواد تشكيل دهندهي جو مشتري شامل عناصر هيدروژن، هليوم و تركيبات شامل هيدروژن، متان و سولفيدهاي هيدروژن است ولي جزئي از نيتروژن، اكسيژن خالص و دي اكسيد كربن نيست. از اين رو جايي مناسب براي زندگي نيست. در جو مشتري همچنين مقداري آمونياك وجود دارد. (آمونياك مولكولي است كه از هيدروژن و نيتروژن تشكيل شده است) آمونياك بر روي زمين با واپاشي انواع خاصي پروتئين توليد ميشود كه آغازگر اين واكنش باكتريها هستند. همچنين سولفيد هيدروژن كه يكي ديگر از محصولات واپاشي پروتئين است بر سطح آن ديده ميشود. امّا ساير گازهاي جو مشتري همانند هيدروژن و هليوم و متان و بخار آب بي بو هستند. از ميان تمام اقمار مشتري، 4 قمر مشتري مشهورترين آنها هستند و بررسيهاي دقيق تري روي آنها اعمال شده است. اين 4 قمر مشتري به نامهاي يو «io» و گاليله و گانيمد و كالستو ميباشند.
عجيبترين و بزرگترين قمر منظومهي شمسي «يو» ميباشد. بر سطح آن انفجارهاي عظيم و متداولي وجود دارد. ماهوارهي وويجر ـ 1 توسط حسگر فرو سرخ خود نشان داد كه در سطح يو درياچههايي با دماي 97 درجهي سليسيوس وجود دارد كه مواد مذاب خارج شده از آن دمايي در حدود 1700 درجهي سليسيوس ميباشد كه از مواد مذاب و گدازههاي خارج شده از سطح زمين مقداري گرم تراند. مواد فوران شده از يو تا چندين هزار كيلومتر از سطح يو به بيرون پرتاب ميشوند. همچنين به دليل وجود اين فورانهاي عظيم سبب پيدايش جوي با ابرهاي عظيم و رقيق از سديم شده است كه توسط تلسكوپهاي قوي از زمين قابل رصد و رؤيت است.
يكي ديگر از مشهورترين اقمار مشتري اروپا نام دارد. سطح آن شبيه به ماه است. در سطح اروپا تماماً پوشيده از يخ است و همچنين بيش تر نور دريافت شدهي خود را بازتاب ميكند بنابراين سطح آن به راحتي قابل رؤيت است. بر اثر هر برخوردي كه بر سطح اين قمر ايجاد ميشود، ديوارهي يخي آن شكسته ميشود و آب زير يخ بيرون ميريزد و بلافاصله دوباره يخ ميبندد. برخي از دانشمندان اعتقاد دارند كه زير اين يخها آب شور وجود دارد، اگر اين چنين باشد بايد انتظار نوعي زيست ابتدايي در آن داشت.
نام ديگر يكي از اقمار مشتري گانيمد است. گانيمد بزرگترين قمر مشتري است. اندازهي آن حتي از عطارد و پلوتون هم بيش تر است. بر سطح گانيمد نشانههايي از جابهجايي قارهها (در پوستهي آن) ديده ميشود. همچنين آشكارسازها تركهايي را بر سطح آن آشكار كرده اند كه همانند تركها در بستر اقيانوسها بر روي زمين است. قمر ديگر مشتري كاليستو نام دارد. كاليستو تقريباً به اندازهي بزرگي گانيمد است. سطح آن كاملاً پوشيده از يخ است. تنها فرقي كه با اروپا دارد اين است كه سطح يخ زدهي آن كلفت تر از سطح يخ زدهي اروپاست. دهانههايي بسيار بر سطح آن وجود دارد كه حامل برخوردهاي شديد بمبارانهاي اجرام فضايي است. يكي از مشهورترين گودالهاي به جا مانده گودالي به نام چشم گاو و يا «والهالا» ميباشد. جديداً هم پديدهاي بسيار بارز و عجيب در مشتري پديد آمده است و آن اين است كه كمربند پايين آن به طور كامل محو شده است. علّت اين موضوع هنوز به روشني معلوم نيست! جالب است بدانيد كه مشتري هر 12 سال يك بار به دور خورشيد ميچرخد.
مشتری
-
نام: امیرنظام امیری
عضویت : پنجشنبه ۱۳۹۱/۱/۱۷ - ۲۳:۵۲
پست: 19-
سپاس: 14
- جنسیت:
-
نام: امیرنظام امیری
عضویت : پنجشنبه ۱۳۹۱/۱/۱۷ - ۲۳:۵۲
پست: 19-
سپاس: 14
- جنسیت:
Re: مشتری
از همه ی شما دوستان و لطفتون ممنونم
معذرت می خواهم از اینکه اگر گاهی پیام شما دوستان رو دیر جواب می دهم
معذرت می خواهم از اینکه اگر گاهی پیام شما دوستان رو دیر جواب می دهم