6 حالت برای ماده کشف شده است:
1و2و3:
جامد ، مایع و گاز(که می دانید چیستند)
4.پلاسما: گازی است که بجای مولکول ها یا اتم های
خنثی، از اتم ها یا مولکول های یونیده و بار دار ساخته
شده. خورشید و لامپ مهتابیِ بالای سرتان! نمونه ای
از پلاسما هستند.
می دانید که جهان ما از ذراتی بنیادین ساخته شده
ذرات ویژگی هایی دارند:مانند جرم، بارالکتریکی و...
یکی از مهند(مهم)ترین ویژگی هایشان
اسپین است.
برخی از ذرات دارای اسپین درست(صحیح) هستند
مانند فوتون با اسپین 1،به این ها می گویند بوزون
و برخی دیگر از ذرات دارای اسپین نیم درست اند
مانند الکترون با اسپین1/2، به اینها می گویند فرمیون
البته اتم ها یا هتا مولکول ها هم می توانند بوزون یا
فرمیون باشند.شرط آن اینست که مجموع اسپین های
ذرات آن(پروتون ها و نوترون ها و الکترون هاش) درست یا
نیمه درست شوند.
5.برای تولید حالت پنحم ماده،بوزون ها را بسیار سرد میکنند
(تا حدود چند میلی کلوین شاید) آنگاه همه ی آنها ناگهان
در یک حالت انرژی چگالیده می شوند و یک مولکول غول آسا
(شاید چند میلیون اتمی) را تشکیل می دهند که بسیار
شگفت آور و ناپایدار است. به این چگالش می گویند"
چگالش
بوزـ انشتین" (بوز نام یک دانشمند است که نام ِ بوزون از
نام او گرفته شده!)
coldgas.gif
6.همین کاری که با بوزون ها کردند را اگر با فرمیون ها بکنیم
چگالش فرمیونی یا حالت ششم ماده پدید می آید.(نام فرمیون
هم از نام فیزیکدان ایتالیایی، فرمی گرفته شده)البته این
دو حالت تفاوت هایی هم با هم دارند.برای نمونه
اصل طرد
پائولی به فرمیون ها اجازه ی جمع شدن در یک حالت انرژی
را نمی دهد.
بنابرین در چگالش بوزـ انشتین همه ی بوزون ها به حالتِ
انرژی پایه(کمترین حالت انرژی) فرومیریزند ولی در چگالش
فرمیونی از حالت پایه تا بالاتر را پر میکنند.
نکته ی دیگر اینکه تاکنون کمترین دمایی که به آن رسیده ایم
چند میلیونیم ِ کلوین بوده نه چند میلیون بار سردتر از صفر کلوین!!