طبق برآوردها، واکسیناسیون هر سال از مرگ دو تا سه میلیون کودک جلوگیری می کند. یا این وجود، هنوز یک میلیون و ۵۰۰ هزار کودک در اثر ابتلا به بیماری هایی که واکسن آن موجود است، جان خود را از دست می‌دهند.
بنابر آمار رسمی پوشش واکسیناسیون در ایران در دهه اخیر نزدیک به صددرصد بوده و فلج اطفال تقریبا ریشه کن شده و سرخک نیز نزدیک به ریشه‌کن شدن است.
چه کسانی واکسینه نمی شوند؟
این نمودار نشان می دهد که بیماری‌های ناشی از پنوموکوک و روتاویروس عامل مرگ دو سوم از یک و نیم میلیون کودکی است که هر سال قربانی عدم دسترسی به واکسن می‌شوند.
پنوموکوک عامل عفونت ریه و روتاویروس رایجترین عامل اسهال شدید است.
واکسیناسیون علیه این دو بیماری در دهه گذشته آغاز شده است. این واکسن‌ها جزو برنامه مایه‌کوبی کودکان در کشورهای غنی‌تر هستند و در کشورهای در حال توسعه هم رفته رفته وارد برنامه واکسیناسیون می شوند.
بیش از ۲۵ کشور در حال توسعه واکسیناسیون علیه پنوموکوک را آغاز کرده‌اند و امید می‌رود که تا سال ۲۰۱۵، این برنامه در ۴۵ کشور اجرا شود.
پنوموکوک عامل عفونت ریه و روتاویروس رایجترین عامل اسهال شدید است.
واکسیناسیون علیه این دو بیماری در دهه گذشته آغاز شده است. این واکسن‌ها جزو برنامه مایه‌کوبی کودکان در کشورهای غنی‌تر هستند و در کشورهای در حال توسعه هم رفته رفته وارد برنامه واکسیناسیون می شوند.
بیش از ۲۵ کشور در حال توسعه واکسیناسیون علیه پنوموکوک را آغاز کرده‌اند و امید می‌رود که تا سال ۲۰۱۵، این برنامه در ۴۵ کشور اجرا شود.
(گزارش از فرگوس والش، جان والتون، سوفیا دومفه، مارتین ریز و کلیر شانون. (منبع: سازمان بهداشت جهانی، یونیسف، گزارش بازبینی اطلاعات ۲۰۱۲ منتشر شده در ژوئیه ۲۰۱۳)
سرخک یک بیماری بسیار مسری ویروسی است که از جمله نشانه های آن تب شدید و بثورات پوستی (دانه های سرخ) است. سرخک ممکن است به کوری، مننژیت و عفونت ریه منجر شود.
در اواخر دهه ۶۰ میلادی بودکه واکسنی موثر علیه سرخک ارائه شد و از آن زمان تا سال ۱۹۸۰ مایه کوبی سرخک افزایش یافت. در نتیجه مرگ و میر ناشی از این بیماری از دو میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در سال ۱۹۸۰ به ۱۵۶ هزار در سال گذشته میلادی کاهش یافت.
تا سال ۲۰۱۲ ، ۸۴ درصد از کودکان جهان تا پیش از دو سالگی، یک نوبت واکسن سرخک دریافت کرده بودند. از سال ۲۰۰۹ سازمان بهداشت جهانی توصیه کرده به همه کودکان نوبت دیگری از واکسن تزریق شود. از آنجایی که سرخک فقط خاص انسان است، امکان ریشه کنی آن وجود دارد اما تاکنون محقق نشده است.
هموفیلوس آنفلوآنزای نوع 'ب'
هموفیلوس آنفلوآنزای نوع ب نوعی باکتری است که سبب عفونت شدید ریه و مننژیت، به ویژه در کودکان خردسال، می شود. آنها باید سه نوبت واکسن دریافت کنند تا کاملا در مقابل این عفونت ایمن شوند. هموفیلوس آنفلوآنزای نوع ب در کشورهای پیشرفته ریشه کن شده است. ولی بیست سال پس از تولید واکسنی موثر برای مقابله با این میکروب، هنوز نیمی از کودکان جهان سه نوبت این واکسن را دریافت نمی کنند.
نخستین واکسن هموفیلوس آنفلوآنزای نوع ب در سال ۱۹۸۵ مجوز دریافت کرد. تا سال ۲۰۰۰ این بیماری عامل مرگ ۳۸۶ هزار کودک زیر پنج سال در سرتاسر جهان شده بود. اقدامات موثر سبب افزایش واکسیناسیون در کشورهای فقیرتر به ویژه در آفریقا شده است. هر چند در کشورهای آسیای جنوب شرقی هنوز وضعیت خوبی نیست.
سه گانه:دیفتری، کزاز و سیاه سرفه
سه گانه واکسنی است که کودکان را در مقابل بیماری های دیفتری، کزاز و سیاه سرفه مصون می‌کند. سیاه سرفه هنوز هم عامل عمده مرگ نوزادان به شمار می آید. در سال ۲۰۰۸ این بیماری جان ۱۹۵ هزار کودک را گرفت. کزاز هم عامل مرگ بیش از نیم میلیون نوزاد در سال ۱۹۸۰ بود، ولی مرگ و میر ناشی از این بیماری از آن هنگام کاهش یافته است. دیفتری، به استثنای کشورهای فقیرتر، یک بیماری نادر است.
جمعیت کودکانی که هر سه نوبت این واکسن را دریافت می کنند شاخص کلیدی برای بررسی پوشش جهانی این واکسن است.
زیرا این واکسن در سن دو ، سه و چهار ماهگی به کودکان تزریق می شود و گنجاندن این واکسن در برنامه واکسیناسیون نشانه عملکرد خوب نظام بهداشتی یک کشور است
جمعیت کودکانی که هر سه نوبت این واکسن را دریافت می کنند شاخص کلیدی برای بررسی پوشش جهانی این واکسن است.
زیرا این واکسن در سن دو ، سه و چهار ماهگی به کودکان تزریق می شود و گنجاندن این واکسن در برنامه واکسیناسیون نشانه عملکرد خوب نظام بهداشتی یک کشور است
در سال ۱۹۸۰ تنها کشورهای غنی می توانستند هر سه نوبت این واکسن را به بیش از نیمی از نوزادان تزریق کنند ولی در دهه پس از آن، شمار کودکان تحت پوشش این واکسن در کشورهای در حال توسعه افزایش بسیاری داشته است. هم اکنون بیش از ۱۰۰ میلیون کودک کاملا در مقابل این سه بیماری واکسینه می‌شوند ولی ۲۰ میلیون کودک همه سه نوبت آن را دریافت نمی‌کنند.
یک نفر از هر سه کودکی که این واکسن را دریافت نمی‌کند، در فقیرترین خانواده ها در کشورهای فقیر زندگی می‌کند. ضعف سیستم های بهداشتی و دشواری دسترسی به مناطق دورافتاده و نیز مساله نگهداری واکسن ها در دمای مناسب، از جمله مشکلاتی هستند که کشورهای فقیرتر با آن دست به گریبانند.
یک نفر از هر سه کودکی که این واکسن را دریافت نمی‌کند، در فقیرترین خانواده ها در کشورهای فقیر زندگی می‌کند. ضعف سیستم های بهداشتی و دشواری دسترسی به مناطق دورافتاده و نیز مساله نگهداری واکسن ها در دمای مناسب، از جمله مشکلاتی هستند که کشورهای فقیرتر با آن دست به گریبانند.
