غول فضايي آماده مي شود
تلسکوپ فضاييي جيمز وب که قرار است جانشين هابل بشود، وعده گشودن پنجره جديدي را به جهان مي دهد. استقرار تلسکوپ
فضايي جيمز وب در فاصله 1.5ميليون کيلومتري زمين مي تواند آغاز کشف اولين اجرام نوراني کيهان باشد و به پرسش‌هاي بسياري در
زمينه ظهور کهکشان ها، سياهچاله ها و منظومه شمسي پاسخ دهد.
شناسان اميدوارند در دهه‌هاي پيش رو پاسخي براي آنها بيابند. توانايي وعده شده آن براي بررسي تشکيل اولين کهکشان‌ها، آن را در
سال 2001 به اولويت اصلي برنامه ده ساله اخترشناسي و اخترفيزيک تبديل کرد. بدون اين تلسکوپ، اهداف علمي مشخص شده در
برنامه ده‌ساله جديد، که در آگوست 2010 / مرداد 1389 منتشر شد، غير قابل دسترس خواهد شد.
آينه اصلي 6.5 متري وب که تقريبا سه برابر قطر آينه هابل است، بزرگ ترين قطعه اي خواهد بود که تاکنون به فضا پرتاب شده است.
اين تلسکوپ به مجموعه‌اي از فناوري‌هاي جديد و ناآزموده متکي خواهد بود که از ابزارهاي حساس حسگر نور تا سيستم سرمايشي
که دماي اين فضاپيماي بزرگ را زير 50 درجه کلوين نگاه مي‌دارند، دربر مي‌گيرد. اين تلسکوپ بايد دقيقا در اولين تلاش شروع به کار کند،
جايي در فاصله 1.5 ميليون کيلومتري زمين: چهار برابر فاصله ماه از زمين و دور از دسترس تمام فضاپيماها براي تعمير تلسکوپ. اگر جيمز
وب (که به افتخار مدير ناسا در طول برنامه ماموريت‌هاي آپولو نام‌گذاري شده) شکست بخورد، پيشرفت اخترشناسي تا يک نسل کامل
عقب خواهد افتاد.
اولين صحبت ها در مورد جايگزيني هابل مربوط به سال 1989 / 1368 است، يعني يک سال قبل از پرتاب آن. اخترشناسان حتي آن موقع
مي دانستند که ميدان ديد هابل نمي‌تواند به 500 ميليون سال ابتدايي بعد از مهبانگ برسد، زماني که اولين ستاره ها و کهکشان ها
شکل مي‌گرفتند.
در سال 1993 / 1372، ناسا از کميته‌اي از اخترشناسان به رياست آلن درسلر درخواست کرد تا نيازمندي‌هاي چنين تلسکوپي را تعريف
کنند. آينه تلسکوپ جديد بايد آن قدر بزرگ باشد که نور ضعيف اين کهکشان‌هاي اوليه را گردآوري کند. در نتيجه کميته توصيه کرد که آينه
اصلي بايد دست کم 4 متر قطر داشته باشد و بسيار سرد هم باشد، چرا که در دماي بالاتر از 50 درجه کلوين، تشعشعات فروسرخ مانع
ديده شدن فوتون‌هاي مطلوب اخترشناسان مي‌شود. علاوه بر آن، اين تلسکوپ بايد بسيار دورتر از زمين باشد. در طول موج‌هاي فروسرخ
زمين مانند چراغي روشن مي‌درخشد، در نتيجه کميته فاصله 1.5 ميليون کيلومتري از زمين را توصيه کرد: دومين نقطه لاگرانژي زمين که
کشش جاذبه‌اي زمين و خورشيد يک ناحيه پايدار براي فضاپيماها ايجاد مي‌کند.
در دسامبر 1995 / آذر 1374، درسلر نتيجه کار کميته را به دانيل گلدين رئيس وقت ناسا ارائه کرد. گلدين فريفته طرح شد و به جاي آينه 4
متري، يک آينه 6 تا 8 متري را پيشنهاد کرد. ناسا برخي از فناوري‌هاي مورد نياز را در اختيار داشت، مانند تلسکوپ فضايي سرد فروسرخ
اسپيتزر با يک آينه 0.85 متري از جنس بريليوم. اين موضوع و نوآوري‌هاي ديگر مي‌توانستند در عين کاهش هزينه‌ها، يک آينه بسيار بزرگ
به جيمز وب بدهند.
طيف نگار چندگانه فروسرخ نزديک براي بررسي اولين ستاره‌ها و کهکشان‌ها؛ يک دوربين و طيف نگار همه منظوره فروسرخ مياني به
همراه آرايه‌اي از 62هزار ابزار الکترومکانيکي به ضخامت چند تار موي انسان براي امکان‌پذير شدن طيف نگاري هم‌زمان از حداکثر 100
جسم فضايي براي مشاهده اجسام غباراندود در راه شيري؛ و يک حسگر هدايت کننده دقيق و تصويربردار با فيلتر قابل تنظيم براي
پشتيباني از سه ابزار ديگر. اين ظرفيت‌هاي افزايش يافته بايد با مجموعه‌اي از فناوري‌هاي گران قيمت و ناآزموده پشتيباني مي‌شدند.
علاوه بر اين بايد اطمينان حاصل شود که تکان‌هاي زمان پرتاب، خلا فضاي بيرون جو و فرايند کند کاهش دما به هيچ يک از اجزاي تلسکوپ
آسيب نمي‌رساند. به خصوص سطوح نوري تلسکوپ بايد همه اين‌ها را تحمل کنند و تا حد نانومتر هم از جاي خود تکان نخورند. طول
عمر کاري اين مجموعه در فضا هم بايد دست کم 5 سال باشد.
اکنون يک سال است که مدل‌هاي مهندسي اجزاي متعدد جيمز وب در يک اتاق ايزوله در حال آزمايش هستند. اجزاي سيستم پرواز تا
سال 2011 / 1390 آماده مي‌شوند. فناوري‌هاي پرمخاطره نيز طبق برنامه، نقاط عطف خود را پشت سر گذاشته‌اند و براي پرتاب در سال
2014 / 1393 آماده هستند.
پروفسور بهرام مبشر، نماينده سابق آژانس فضايي اروپا در تلسكوپ هابل درباره تلسکوپ جيمز وب مي گويد:" اين تلسكوپ كه قطر
آيينه آن 6.5 متر است در مدار زمين قرار خواهد گرفت و با قدرتي 9 برابر هابل به جهان مي‌نگرد. به وسيله اين تلسكوپ كه يك و نيم
ميليون كيلومتر از زمين فاصله دارد مي‌توان به ابتداي جهان نگاه كرد. البته ما هر روز رو به تکامل هستيم و هم اكنون در حال طراحي
تلسكوپ‌هايي با قطر 30 متر در زمين هستيم كه سه برابر بزرگترين تلسكوپ موجود در جهان است و حدود سال 2018 در هاوايي شروع
به كار مي‌كند."
منبع : http://www.tebyan.net