مریخ نورد روح
مریخ نورد فرصت
مریخ نورد فینیکس ( ققنوس )
به گزارش سرويس فن‌اوري خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، اسپيريت (Spirit) اولين ربات اين پروژه در روز سوم ژانويه سال 2004 - 13 دي ماه 1382 - بر روي سطح مريخ به زمين نشست و 21 روز بعد نيز ربات دوم که آپورچونيتي (Opportunity) نام دارد در سطح مريخ به آن پيوست.
انتظار کارشناسان و مهندسان ناسا بر آن بود که اين دو ربات حداكثر حدود سه ماه بر روي سطح اين کره فعاليت کنند، اما اکنون دوام اين دو دستگاه در محيط بسيار سرد مريخ باعث شگفتي آنها شده است.
اطلاعاتي که اين دو ربات به کره زمين ارسال کرده اند حقايق بسياري درباره تاريخچه وجود آب در نواحي استوايي کره مريخ در ميلياردها سال قبل را آشکار کرده است.
«روح» و «فرصت» حاصل تلاش جمع كثيري از دانشمندان و محققان آژانس فضايي آمريكا به سرپرستي دكتر فيروز نادري - از دانشمندان و مديران ايراني ناسا - است كه در آن زمان سرپرستي ماموريت‌هاي مريخ ناسا را برعهده داشت و در حال حاضر مديريت كل ماموريت‌هاي منظومه شمسي ناسا را برعهده دارد.
نادري، زماني هدايت ماموريت‌هاي مريخ را در آژانس فضايي آمريكا برعهده گرفت كه تقريبا تمام ماموريت‌هاي قبلي ناسا در مريخ با شكست مواجه شده بود.
جان کالاس، مدير پروژه اسپيريت و آپورچونيتي در مركز JPL ناسا در ايالت کاليفرنيا گفت: با در نظر گرفتن شرايط بسيار دشواري که اين دو دستگاه به طور روزانه تجربه مي کنند، بايد آنها را دستگاه هاي بسيار مقاومي تلقي کرد.
ما مي دانيم که هر لحظه ممکن است يک قطعه مهم در هر يک از اين دو مريخ نورد از کار بيفتد و بطور غيرمنتظره به اين ماموريت خاتمه دهد اما از طرف ديگر ممکن است طي سال آينده - با ادامه فعاليت اين دو كاوشگر - بتوانيم معادل طول مدت چهار ماموريت ديگر را با هر دستگاه پشت سر بگذاريم.
مريخ نورد «اسپيريت» (روح) در حال کاوش يک تو رفتگي به عرض 150 کيلومتر است که دانشمندان آن را «دهانه آتشفشان گوسف» (Gusev Crater) نام داده اند. اين دستگاه تاکنون شواهد متعددي را يافته که نشان مي دهند سنگ ها و خاک اين منطقه با آب بطور گسترده اي در تماس بوده اند.
ربات «آپورچونيتي» (فرصت) در سمت ديگر اين سياره در ناحيه‌اي مسطح موسوم به Meridiani Planum مشغول فعاليت است.
اطلاعات به دست آمده توسط اين ربات شک و شبهه درباره وجود آب در گذشته بر روي سطح سياره مريخ را از بين برده است و بر اساس اين اطلاعات تاييد شده که سنگ هاي بستري مورد مطالعه اين دستگاه در معرض عبور يک جريان آرام آب سطحي قرار داشته اند.
با اين وجود در هر دو روبات شواهدي جدي مبني بر بروز استهلاک ديده مي شود.
اسپيريت به دليل از کار افتادن يکي از چرخهايش بايد براي رسيدن به هر مقصدي به عقب حرکت کند و بازوي ربات آپورچونيتي هم به دليل قطع شدن يک سيم در مفصل "شانه" با مشکل عمل مي کند.
همچنين اين دو ربات در مقاطعي با بحران تامين انرژي روبرو بودند زيرا گرد و خاک سطح مريخ روي صفحات سلول هاي خورشيدي، که وظيفه شارز مجدد سلولهاي انرژي آن را بر عهده دارند، پوشانده بود.
زماني که اسپيريت و آپورچونيتي از کار بيفتند، ناسا مجبور خواهد شد براي انجام ماموريت بعدي خود منتظر بماند.
اخيرا اين سازمان برنامه اعزام رباتي مجهزتر و کاراتر (به نام آزمايشگاه علوم مريخ - MSL) در سال 2011 را به دليل مشکلات فني و مالي به تعويق انداخت.
اين تصميم پس از آن اتخاذ شد که اروپا هم برنامه اعزام مريخ نورد خود - موسوم به اکسومارس - را به دليل مشکلات مالي به تعويق انداخت.
احتمالا هزينه بالاي اعزام سفيه هاي فضايي به سطح سياره مريخ باعث خواهد شد پروژه هاي آتي اعزام دستگاه هاي مريخ نورد به طور مشترک توسط ناسا و آژانس فضايي اروپا انجام شوند.
ناسا در ماه نوامبر سال 2008 تماس خود با مريخ‌نشين فينيکس را از دست داد. اين ربات كاوشگر مشغول فعاليت در شرايطي بسيار دشوارتر و در نقطه‌اي بسيار مرتفع بود.
به نقل از خبرگزاری ایسنا