چهارشنبه 16 بهمن 1387
برگزاري جشنواره ملي نوآوري وشكوفايي همزمان با دهه فجر
رمز شكوفايي در تكميل چرخه علم
جام جم آنلاين: اگر وجود 3 زنجيره علم و دانش، فناوري و نوآوري را در روند علم و فناوري كشور الزامي بدانيم، به يقين رمز شكوفايي علمي كشور در وجود تك‌تك آنها و تعامل اين زنجيره‌ها خواهد بود. با اين حال تا كنون بيشتر تحولات علمي صورت گرفته در كشور، حول محور زنجيره نخست، يعني علم و دانش صورت گرفته است كه البته عملكرد موفق و قابل قبولي نيز در اين مسير داشته ايم .رمز شكوفايي در تكميل چرخه علم
به تبع اين موفقيت‌ها، طي سال‌هاي گذشته جشنواره‌هايي نيز در اين راستا برگزار شده است كه ازجمله آنها مي‌توان به جشنواره‌هاي خوارزمي، رازي، فارابي و بسيج دانشجويي اشاره كرد. البته در اين جشنواره‌ها عمدتا افرادي مدنظر قرار گرفته‌اند كه بعد اصلي كارشان پژوهش و توليد دانش فني است؛ هرچند متاسفانه تاكنون هيچ يك از اين جشنواره‌ها به نوآوري و تجاري‌سازي پژوهش‌هاي صورت گرفته نپرداخته‌اند. در اين ميان اگر چه طي چند سال اخير جشنواره‌هاي شيخ بهايي و كارآفريني اين موضوع را مدنظر قرار داده‌اند، اما هنوز ضعف‌هايي در اين زمينه احساس مي‌شود. در اين ميان جشنواره ملي نوآوري و شكوفايي را مي‌توان پوششي براي خلاء‌هاي موجود در مسير پيشرفت علم و فناوري، نمايش توان نوآوري در كشور، بررسي اختراعات و حاكميت گفتمان فناوري و نوآوري دانست.
جشنواره ملي نوآوري و شكوفايي و نمايشگاه اختراعات و نوآوري‌هاي ايران با تقدير از 60 طرح برگزيده نوآوري و شكوفايي و نمايش 3 هزار اختراع و طرح نوآورانه از سيزدهم بهمن امسال در محل مصلي امام خمينيره تهران آغاز شده است.
دكتر صادق واعظ‌زاده، معاون علمي و فناوري رئيس‌جمهور با اشاره به نامگذاري سال 87 به عنوان سال نوآوري و شكوفايي درباره برگزاري اين جشنواره مي‌گويد: با توجه به اين نامگذاري انتظار مي‌رفت حركت جدي در اين عرصه‌ها آغاز شود كه از اولين روزهاي سال، تلاش براي تدوين برنامه‌هاي اساسي به منظور نوآوري و شكوفايي آغاز شد. در هفتم فروردين در اولين جلسه دولت، اين مساله مطرح و با موافقت رئيس‌جمهور مقرر شد اين جشنواره در دهه مبارك فجر برگزار شود. پس از حدود 10 ماه كار هماهنگ وزارتخانه، استانداري‌ها، محققان و جشنواره‌هاي مختلف دست به دست هم داد تا هفته آينده شاهد اين رخداد مبارك باشيم.
وي مي‌افزايد: اين جشنواره به نحوي مبين تلاش‌هايي است كه در جهت نوآوري و شكوفايي در كشور انجام شده است و البته فقط به تقدير از مخترعان و نوآوران اختصاص ندارد، بلكه آغاز برنامه‌هايي تازه در حمايت از نوآوران و مخترعان است.
طرح ضربتي براي بررسي و حمايت اختراعات
در بخش نوآوري‌هاي جشنواره ملي نوآوري و شكوفايي، از طرح‌هاي برگزيده از ميان طرح‌هاي منتخب جشنواره‌هاي علمي كشور تقدير مي‌شود. در اين ارتباط، هماهنگي‌اي بين جشنواره‌هاي مختلف صورت گرفته تا برجسته‌ترين طرح‌هاي هر جشنواره در حوزه‌هاي مختلف در جشنواره ملي نوآوري و شكوفايي معرفي شوند كه تعداد آنها بالغ بر 30 طرح است و در صورتي كه مجريان اين طرح‌ها تاكنون از حمايت بنياد ملي نخبگان برخوردار نشده باشند، تحت پوشش حمايت‌هاي اين بنياد قرار خواهند گرفت.بخش دوم جشنواره، بخش شكوفايي است كه در اين حوزه برجسته‌ترين تلاش‌هاي به ثمر رسيده در كشور كه جامعه از آن برخوردار شده از قبيل طرح‌هاي عمراني و توسعه‌اي كه توسط وزارتخانه‌هاي مختلف در طول برنامه چهارم به ثمر رسيده، معرفي مي‌شوند. در اين ارتباط 24 وزارتخانه كشور هر كدام 2 مورد از طرح‌هاي خود را انتخاب و براي رقابت‌هاي نهايي معرفي كرده‌اند و استان‌هاي مختلف كشور نيز طرح‌هاي برگزيده خود را به دبيرخانه ارائه كرده‌اند. ازجمله معيارهاي داوري طرح‌ها، اثرات اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و... طرح‌ها و همچنين نوآوري به كار رفته در آنها و پيشرفت طرح‌ها طبق زمان‌بندي و بودجه مقرر بوده است؛ همچنين طرح‌هاي بزرگ اقتصادي و فرهنگي بخش غيردولتي نيز در اين بخش شركت دارند.
بخش سوم جشنواره نيز نمايشگاه بزرگ اختراعات و نوآوري‌هاي كشور است كه در سال‌هاي اخير روندي رو به رشد داشته‌اند.
رئيس بنياد ملي با اشاره به علاقه مخترعان و مبتكران جوان كشور به شركت در نمايشگاه‌هاي اختراعات و ابتكارات خارج از كشور مي‌گويد: متاسفانه اعتبار برخي از اين نمايشگاه‌هاي اختراعات خارجي شناخته شده نيست؛ بنابراين در اين نمايشگاه تلاش مي‌شود توان كشور در زمينه اختراعات مشخص شود.
مقدمه‌اي براي حركت‌هاي بزرگ‌تر علمي كشور
تاكنون نمايشگاهي درخصوص اختراعات در كشور نداشتيم و به دليل اين ضعف، مخترعان كشور براي به نمايش گذاشتن اختراع خود مجبور به شركت در نمايشگاه‌هاي خارج از كشور هستند و بي‌شك منفعت آن متعلق به خارجي‌ها خواهد بود.دكتر سالار آملي، دبير اين جشنواره با اشاره به اين‌كه نبود چنين نمايشگاه‌هايي براي ارزيابي و حمايت از طرح‌هاي پژوهشي در كشور بسيار احساس مي‌شود، مي‌گويد: نمايشگاه بزرگ نوآوري و شكوفايي با شركت حدود 3000 اختراع و نوآوري به عنوان بزرگ‌ترين دستاورد علمي و نوآوري فضاي مطلوبي را براي ارزيابي و بررسي نيازهاي نوآورانه كشور فراهم مي‌آورد.
به گفته سالار آملي در اين نمايشگاه تنها آن دسته از محصولاتي كه در آستانه تجاري سازي هستند به نمايش گذاشته و بازاريابي مي‌شوند. البته تمام طرح‌هاي به نمايش در آمده در اين نمايش مورد ارزيابي اوليه قرار گرفته و از حداقل اعتبار برخوردارند، اما ارزيابي اصلي اختراعات در طول نمايشگاه توسط گروه‌هاي مختلف داوري از سه بعد مباني علمي، نوآوري بودن و قابليت كاربردي شدن انجام مي‌شود و در صورت تاييد، مورد حمايت بنياد قرار مي‌گيرند. در واقع اين نمايشگاه طرح ضربتي براي بررسي صدها اختراع و حمايت از آنها در جهت تجاري‌سازي است.
به گفته معاون علمي و فناوري رئيس‌جمهور، در اين نمايشگاه همچنين خدمات متعددي از قبيل مشاوره ثبت در مراكز بين‌المللي، حفظ حقوق مالكيت معنوي و تجاري سازي نيز به مخترعان عرضه مي‌شود. همچنين همزمان با اين نمايشگاه، بانك اطلاعات فناوري كشور به صورت الكترونيكي افتتاح مي‌شود كه اطلاعات مربوط به اختراعات و طرح‌هاي ارائه شده در نمايشگاه در آن ثبت شده و طي سال‌هاي آينده نيز اين اطلاعات تكميل خواهد شد. در اين نمايشگاه همچنين موفقيت‌هاي كشور در حوزه فناوري نوين از قبيل بيوتكنولوژي، سلول‌هاي بنيادي، هوافضا، انرژي‌هاي نو، گياهان دارويي و طب‌سنتي نيز در معرض ديد بازديدكنندگان قرار گرفته است.
پيش‌بيني لازم براي بازديدهاي گروهي اقشار مختلف بويژه استادان و دانشجويان، دانش‌آموزان و فعالان انجمن‌هاي علمي، پژوهشگران و عموم خانواده‌ها از اين نمايشگاه‌ها به عمل آمده است تا به اين ترتيب روحيه نوآوري در سراسر كشور فراگير شود.
ايجاد فضاي رقابتي ميان وزارتخانه‌ها و دستگاه‌هاي اجرايي كشور از ديگر ويژگي‌هاي منحصر به فرد اين جشنواره است كه در بعد شكوفايي جشنواره، دستاوردهاي مهم وزارتخانه‌ها و استان‌ها كه براي رفع نيازهاي جامعه انجام شده است، معرفي مي‌شوند و همين مساله يعني نبود رقابت بين وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و دستگاه‌هاي اجرايي در كشور مسوولان را بر آن داشت تا فضايي براي رقابت در جهت بروز خلاقيت‌ها و شكوفايي كشور ايجاد كنند.
از اين رو در سال شكوفايي و نوآوري در بخش استاني از استان‌هاي سراسر كشور خواسته شد طرح‌هاي برتري كه به نتيجه رسيده و منفعت جامعه را در پي داشته باشد، معرفي كنند. با ايجاد اين فضا، استان‌ها طرح‌هاي خود را با هم به رقابت مي‌گذارند كه طرح‌هاي برگزيده تقديرنامه‌هاي خود را از دست رئيس‌جمهور دريافت خواهند‌كرد.
در بخش ملي اين جشنواره نيز از وزارتخانه‌ها و نهادها زير نظر قوه‌مجريه نيز خواسته شد تا با معرفي خدمات برتر خود به مردم وارد رقابت با يكديگر شوند كه پس از ارزيابي‌هاي لازم معرفي و مورد تقدير قرار خواهند گرفت.
تاييد علمي نوآوري‌ها در محل نمايشگاه
در جشنواره ملي نوآوري و شكوفايي فضايي موسوم به مركز توسعه خدمات نوآوري در نظر گرفته شده است كه قطعا مورد استقبال گسترده پژوهشگران و مخترعان قرار خواهد گرفت.سالار آملي با اشاره به ابتكاري بودن ايجاد چنين مركزي مي‌گويد: در اين مركز، خدمات مشاوره‌اي در زمينه چگونگي ثبت مالكيت فكري در داخل و خارج از كشور، چگونگي تجاري‌سازي نوآوري‌ها و همچنين صندوق حمايت از تحقيق و فناوري ارائه مي‌شود.
به گفته سالار آملي در جشنواره ملي نوآوري و شكوفايي، فضاي وسيعي در نمايشگاه براي ارزيابي علمي و امتياز دهي به نوآوري‌هاي مخترعان در نظر گرفته شده است. در اين بخش طرح‌هايي كه مورد تاييد علمي قرار گيرند از حمايت‌هاي لازم مادي و معنوي بنياد ملي نخبگان به منظور تجاري‌سازي بهره‌مند خواهند شد.
دبير جشنواره ملي نوآوري و شكوفايي تاكيد كرد اين اعتبارات پژوهش و نوآوري در اختيار صندوق حمايت از پژوهشگران كشور، پارك‌هاي علمي و فناوري و مراكز رشد جهت هزينه براي ساخت نمونه مهندسي و صنعتي قرار خواهد گرفت. اين يكي از برنامه‌هاي حمايتي بنياد ملي نخبگان در زمينه حمايت از آن گروه از مخترعان و نوآوران است كه از سال 1382 تاكنون موفق به ثبت اختراع خود در اداره مالكيت صنعتي كشور شده‌اند.
ايجاد صندوق حمايت از تحقيق و فناوري از ديگر مواردي است كه دراين نمايشگاه انديشيده شده است.اين صندوق حمايت از تحقيق و فناوري امكان خريد و فروش فناوري را فراهم مي‌آورد، بنابراين از تمام صنايع دعوت شده است تا با حضور در اين نمايشگاه از نوآوري‌هاي انجام شده مطلع شوند و طرح‌هاي موردنظر خود را انتخاب كنند و براي انتقال آن به مجموعه خود با مخترعان وارد مذاكره شوند.
دبير جشنواره ملي نوآوري و شكوفايي در اين خصوص مي‌گويد: 95 درصد اختراعاتي كه در سراسر جهان انجام مي‌شود به صنعت تبديل نمي‌شوند و صرفا اعلاني بوده و توانايي ورود به صنعت را ندارد، از اين رو صنعت بايد با توجه به نياز كشور، اختراعات و نوآوري‌ها را برگزيند. هرچند تاكنون تلاش شده است با ايجاد كانون‌هاي هماهنگ‌كننده دانشگاه و صنعت شكاف ميان اين دو بازوي علم و اقتصاد از بين برود، اما سالار آملي با تاكيد راه طولاني بين توليد دانش فني تا ورود به صنعت خواستار ايجاد درك متقابل بين دانشگاه و صنعت شد.
دبيرجشنواره يادآور شد در اين نمايشگاه بيش از 30 ناحيه (zone) متشكل از پارك‌هاي علم و فناوري، ستاد‌هاي راهبردي، جشنواره‌ها و طرح‌هاي منتخب استاني، انجمن‌هاي نخبگان سراسركشور و تحت پوشش بنيان نخبگان و... به نمايش دستاوردهاي خود پرداخته‌اند، وي در پايان ابراز اميدواري كرد برپايي چنين برنامه‌هايي بستري براي پيشرفت هر چه بيشتر كشور باشد.
بهاره صفوي
به نقل از جام جام آنلاین
