● بررسی Cruise Missiles و BGM-۱۰۹ در زمان جنگ جهانی دوم بود که آلمانی ها به این مسئله پی بردند که اگر هواپیمایی وجود داشت که می توانست به صورت بدون سرنشین بمب هایی را بر روی شهر های دشمن رها نماید، چه ایده شگفت انگیزی از آب در می آمد. این تفکر سرانجام به صورت بمب های پرنده وی ۱ و وی ۲ آلمانی باز بمب که به صورت بدون سرنشین به انجام عملیات می پرداختند و در زمان جنگ جهانی دوم، خسارات فراوانی را به کشور هایی چون انگلستان وارد آوردند، تحقق یافت. در این بمب ها، از یک موتور پالس جت برای پیشرانش این بمب های غول پیکر استفاده می شد و این موتور قادر بود بمب را تا فاصله مورد نظر برساند. اما پس از جنگ جهانی دوم، این شیوه بمب افکنی به تدریج به فراموشی سپرده شد، تا اینکه در دهه هفتاد میلادی، این ایده دوباره توسط ایالات متحده جان دوباره گرفت و نتیجه، همان موشک های کروز امروزی بود. موشک های کروز، دقیقاً بر اساس طرح بمب های پرنده آلمانی توسعه داده شدند و بخصوص در زمان جنگ خلیج فارس، استفاده فراوانی از این بمب های توانا برای تخریب ساختمان ها یا پایگاه های عراقی به عمل آمد. یک موشک کروز، در حقیقت هواپیمایی حامل بمب است که منتها خود نیز در عملیات بمب افکنی از میان می رود. در موشک کروز، اجزایی چون بدنه لوله ای شکل، بال، پیشرانه یا موتور و سیستم های هدایتی و غیره وجود دارد که شباهت آن را به یک هواپیمای بمب افکن کوچک، بیش از پیش نمایان می سازد. این موشک، می تواند هم در کلاس موشک های هوا به زمین و هم در کلاس موشک های زمین به زمین قرار گیرد. طرز کارکرد این موشک بدین گونه است که ابتدا موشک باید از یک پرتاب کننده شلیک شود. در پرتاب کننده های زمینی، به دلیل این که سرعت اولیه ای برای موشک لازم است تا موتور آن توانایی پیشرانش آن را به جلو داشته باشد، از یک بوستر موشکی که به انتهای آن متصل است، برای بدست آوردن سرعت و ارتفاع مطلوب استفاده می شود. اما در شلیک یک موشک کروز برای مثال از یک هواپیمای بمب افکن، سرعت اولیه برای این موشک فراهم بوده و نیازی به بوستر کمکی نیست و موشک در فضا رها شده و موتور آن خود به خود روشن می گردد. پس از پرتاب، موشک با سرعتی حدود ۸۷۰ کیلومتر بر ساعت به سوی هدف خود می تازد و همانطوری که مشاهده می کنید، موشک های کروز، موشک هایی با سرعت زیر صوت هستند، در نتسجه طراحی آن ها بسیار آسان تر از موشک های مافوق صوت است و دلیل این امر نیز این است که هدف این موشک ها، شئیی ثابت می باشد و نیازی به سرعت بالا برای آن نیست. در این جا، سیستم های هدایت ماهواره ای یا جی پی اس فعال شده و مختصات هدف به کامپیوتر درونی موشک داده می شود. سپس کامپیوتر موشک، به طور اتوماتیک به سطوح کنترلی یا همان بالچه های موشک فرامین لازم را برای رهسپار شدن به سوی هدف داده و بدین گونه مسیر موشک به سمت هدف متوجه می گردد. پس از طی کردن مسیر پرواز، از فاصله معینی موشک شروع به شیرجه رفتن به سمت هدف کرده و سرانجام پس از برخود دقیق به آن، با محتوای کلاهک جنگی آن، هدف را نابود می سازد. این رویه، نمونه ساده ای از کار یک موشک کروز بود که البته، اگر به جزئیات کار و دقت مسائل نگاه کنیم، موضوع بسیار پیچیده تر از چیزیست که تصور می کنیم. در این جا، یکی از مشهور ترین موشک های کروز، یعنی موشک توماهاوک BGM-۱۰۹ را بررسی می کنیم. توماهاوک یک موشک کروز مادون صوت تمام جوی است که قابل پرتاب از عرشه ناوچه ها یا پایگاه های زمینی است. پس از پرتاب موشک، بوستر راکتی این موشک سرعت و ارتفاع لازم را برای وارد عمل شدن موتور آن فراهم می آورد. توماهاوک، موشکی بسیار بقاپذیر است. ردیابی این موشک به وسیله رادار، به این دلیل که کلاً پرنده کوچکی در ابعاد بوده و در ارتفاع معمولاً پایین پرواز می نماید، کاری بس مشکل است. از جهت ردیابی گرمایی نیز به این دلیل موتور این موشک از نوع توربوفن می باشد، گرمای بسیار کمی از خود ساطع نموده و مانع تشخیص به وسیله ردیاب های حرارتی می شود. این موشک، به وسیله سیستم های بسیار پیشرفته راداری و ناوبری خود، که نقشه های دقیقی حتی از عوارض زمین نیز برای هدایت موشک تهیه می نمایند، قادر است که دقتی در حد چند سانتمیتر تا یک متر برای برخورد به هدف داشته باشد. این موشک قادر به نابود کردن هدف هایی است که در صورت حمله یک هواپیمای سرنشین دار به این اهداف به دلیل حفاظت گسترده از آنان، هواپیما به طور یقین از بین خواهد رفت. این موشک فوق العاده پیش رفته، قادر به طی مسافتی برابر با ۱.۱۰۰ کیلومتر و دارای وزنی حدود یک تن بوده و طول این موشک مخرب، در حدود ۵/۵ متر می باشد. این موشک همچنین قادر به حمل کلاهک های هسته ای نیز بوده و توانایی تصویر برداری از محیط را برای افسر کنترل کننده آن به صورت زنده نیز به وسیله دوربین های خود دارد. ناگفته نماند که این موشک، ساخت شرکت جنرال داینامیکز آمریکایی است. شایان ذکر است، در طی سال های جنگ تحمیلی، موشک های کروز عراقی چند بار توسط جنگنده های ایرانی، بخصوص فانتوم، در آسمان رهگیری و نابود شدند.
هوانوردی ایر
منبع : آفتاب-زهرايي