علیت و کوانتوم
Re: علیت و کوانتوم
یکی از ازمایشات معروف در این باره،ازمایش تک الکترون ویلر هست.
مثل ازمایش دوشکافه منتها یکی از سوراخارو میبندیم(در این حالت،قاعدتا طرح تداخلی ایجاد نمیشه) و الکترونو شلیک میکنیم تا از اون سوراخ بگذره.زمانی که الکترون در مسیری بین اون سوراخ و پرده قرار داره،شکاف دومو باز میکنیم(این حالت منجر به الگوی تداخلی میشه) واضحه که نباید تاثیری رو حرکت الکترون داشته باشه چون قبلا از شکاف گذشته،منتها به عکس،باعث شد الگوی تداخلی ایجاد بشه! الکترون گذشته خودش رو به وسیله عمل مشاهده ما،تغییر داد!
http://bigbangpage.com/physics/%D8%A2%D ... %8C%D8%AA/
حالت عمومی تر این نقض هم به اصل عدم قطعیت مربوطه:
طبق دترمینیسم فیزیک کلاسیک،با دونستن دقیق وضعیت حال سیستم،اینده رو هم میشه دقیقا تعیین کرد(به واسطه علل و عوامل فیزیکی) که نوعی جبرگراییه.
اما اصل عدم قطعیت میگه دونستن دقیق وضعیت حال سیستم امکان پذیر نیست(پس اینده رو هم نمیشه بصورت دقیق،بلکه تقریبی باید پیش بینی کرد)اما این امکان پذیر نبودن پیش بینی وضعیت حال،ربطی به دستگاه اندازه گیریمون نداره بلکه طبیعت ذاتا خصلتی تصادفی و غیر علی داره(به همینصورت اگه ذهن هم سیستمی کوانتومی باشه،ما دارای اختیار و اراده ازاد خواهیم بود).برای مطالعه بیشتر:
http://www.najafizadeh.ir/?p=3028
مثل ازمایش دوشکافه منتها یکی از سوراخارو میبندیم(در این حالت،قاعدتا طرح تداخلی ایجاد نمیشه) و الکترونو شلیک میکنیم تا از اون سوراخ بگذره.زمانی که الکترون در مسیری بین اون سوراخ و پرده قرار داره،شکاف دومو باز میکنیم(این حالت منجر به الگوی تداخلی میشه) واضحه که نباید تاثیری رو حرکت الکترون داشته باشه چون قبلا از شکاف گذشته،منتها به عکس،باعث شد الگوی تداخلی ایجاد بشه! الکترون گذشته خودش رو به وسیله عمل مشاهده ما،تغییر داد!
http://bigbangpage.com/physics/%D8%A2%D ... %8C%D8%AA/
حالت عمومی تر این نقض هم به اصل عدم قطعیت مربوطه:
طبق دترمینیسم فیزیک کلاسیک،با دونستن دقیق وضعیت حال سیستم،اینده رو هم میشه دقیقا تعیین کرد(به واسطه علل و عوامل فیزیکی) که نوعی جبرگراییه.
اما اصل عدم قطعیت میگه دونستن دقیق وضعیت حال سیستم امکان پذیر نیست(پس اینده رو هم نمیشه بصورت دقیق،بلکه تقریبی باید پیش بینی کرد)اما این امکان پذیر نبودن پیش بینی وضعیت حال،ربطی به دستگاه اندازه گیریمون نداره بلکه طبیعت ذاتا خصلتی تصادفی و غیر علی داره(به همینصورت اگه ذهن هم سیستمی کوانتومی باشه،ما دارای اختیار و اراده ازاد خواهیم بود).برای مطالعه بیشتر:
http://www.najafizadeh.ir/?p=3028
Re: علیت و کوانتوم
البته برداشت دیگه ای هم ازون آزمایش هست، اونم اینه که الکترون از آیندش با خبره و اصلا از اول به شکل موجی از از لای شکاف ها می گذره. چرا چنین برداشتی، پرت نیست؟ آخه توی درهم تنیدگی هم می بینیم که برای نقض نشدن نسبیت خاص، دو حالت هست. یا دو فوتون در هم تنیده شده که در فاصله خیلی دور از هم هستند، تبادل اطلاعات دارند (نقض سرعت غایی نور و نقض نسبیت) یا ندارند و صرفا از آینده با خبرند که در چه زمان و لحظه ای، الکترون جفتشون تغییر حالت میده و این ها هم با اون تغییر حالت میدند.
استنلی جان، عدم قطعیت چیکار به علیت داره؟ بیشتر توضیح بده.
محمد، تو دیر شروع کردی الان هم بدو بدو دنبالشی. خب بزار جوون مردم ازین سن شروع کنه که رسید به سن تو، لاقل براش یه
( فرجی ) گشایش پیدا کرده باشه.
استنلی جان، عدم قطعیت چیکار به علیت داره؟ بیشتر توضیح بده.
محمد، تو دیر شروع کردی الان هم بدو بدو دنبالشی. خب بزار جوون مردم ازین سن شروع کنه که رسید به سن تو، لاقل براش یه
( فرجی ) گشایش پیدا کرده باشه.
Re: علیت و کوانتوم
استنلی جان، عدم قطعیت چیکار به علیت داره؟ بیشتر توضیح بده.
یکم طولانیه ولی خلاصش میشه همون وجود رویداد های تصادفی و بی علت.یعنی هر پدیده ای علت نمیخواد.مثالی که خودهایزنبرگ تو اون لینک میزنه اینه:
میدانیم که دیریازود اتم رادیوم B در جهتی الکترونی گسیل میکند و به اتم رادیوم C تبدیل میشود. بهطور میانگین کمتر از نیمساعت طول میکشد تا این کار روی دهد. امّا این کار ممکن است پس از چند ثانیه یا پس از چند روز اتّفاق بیافتد. بهطور میانگین به این معناست که وقتی با تعداد زیادی از اتمهای رادیوم B سروکار داریم، پس از نیمساعت تقریباً نصف آن تبدیل شده است. امّا در اینجا نمیتوانیم در مورد یک اتم منفرد رادیوم B علّتی را برشمریم که چرا این اتم اکنون، و نه پیشتر یا دیرتر، تبدیل شده است، یا آنکه چرا در این جهت و نه در جهتی دیگر الکترونی گسیل کرده است. و این خود نشانی بر آن است که قانون علیّت تا حدودی ناکارآمد بوده است. و ما هم به دلایل زیادی بر این نکته یقین داریم که چنین علتّی وجود ندارد.
اطّلاع ما در این باره کامل است، زیرا که از دیگر تجربیّاتی که ما با این اتم رادیوم B میتوانیم انجام دهیم، این نتیجه برمیآید که اجزاء مشخّصکنندۀ** دیگری بر این اتم وجود ندارد جز آنکه پیش از این میشناختیم. بهتر است امّا روشنتر بگویم: بر ما اکنون این نکته روشن شده است که نمیدانیم الکترون در چه سمتی گسیل میشود، و شما هم در این مورد پاسخ دادید که باید بیشتر آن اجزاء مشخّصکننده را بکاویم تا بتوانیم آن سمت را معیّن کنیم. امّا حالا باز هم فرض کنیم که ما آن اجزاء مشخّصکننده را یافته باشیم، با این کار هم دوباره با مشکل دیگری رودررو میشویم. الکترون گسیل شده را میتوانیم موجی مادّی در نظر بگیریم، که از هستۀ اتم تابیده میشود. این چنین موجی هم امّا میتواند سبب بروز پدیدۀ تداخل شود. و بازهم فرض کنیم که بخشی از موجی که از هستۀ اتم در جهت مخالف تابیده میشود به دستگاهی که به همین منظور قرار دادهایم وارد شود که سبب بروز تداخل شود که در نتیجۀ آن در دستگاه در جهت معیّنی خاموشی پدیدار شود. این کار به این معنی خواهد بود که با قطعیّت میتوانیم پیشبینی کنیم که الکترون سرانجام در این جهت تابیده نشده است. امّا اگر اجزاء مشخّصکنندۀ تازهای را شناخته بودیم، از آنها چنین نتیجه میشدکه الکترون از این پس از هسته در جهت معیّنی گسیل میشود، بهطوری که دیگر پدیدۀ تداخل بروز نمیکند. خاموشی هم دیگر در اثر تداخل پدیدار نمیشود و آن نتیجه هم استوار نمیماند. حقیقت این است که خاموشی را در تجربه هم میتوانیم مشاهده کنیم. پس طبیعت به ما میآموزد که آن اجزاء مشخّصکنندۀ مورد نزاع اصلاً وجود ندارد و اطّلاع ما هماکنون هم بدون آن اجزاء مشخّصکننده کامل است
به طور کلی،یعنی اگه علیت معتبر بود،مدت زمان و جهت واپاشی و...هم باید علتی داشته باشن که برامون مشخص باشه.
تو بند دوم میگه که این پیش بینی ناپذیر بودن ناشی از محدودیت دانش فعلی نیست چون در اینصورت،به تناقضاتی تو نتایج ازمایشی دیده شده برمیخوردیم.